Birleşmiş Milletler Insan Haklari Evrensel Beyannamesi

FİREMAN ; · 4 Ocak 2013

MADDE 1: Tüm insanlar özgür

değer ve hak bakımından eşit olarak doğarlar. Akıl ve vicdana sahiptirler. Birbirlerine karşı kardeşlik düşünceleriyle davranmalıdırlar.

MADDE 2 : Herkes; ırk

renk

cinsiyet

dil

din

siyasal ya da başka inançlarına bakılmaksızın eşit haklara sahiptir. İnsanlar ulusal ve toplumsal kökenleri

zenginlikleri

doğuş farklılıkları ya da her hangi başka bir ayrım gözetilmeksizin bu bildirgede belirtilen tüm haklardan ve özgürlüklerden yararlanabilirler.

MADDE 3 : Yaşamak

özgürlük ve kişi güvenliği herkesin hakkıdır.

MADDE 4 : Hiç kimse kölelik ya da kulluk altında bulundurulamaz; kölelik ve köle ticareti her türlü biçimiyle yasaktır.

MADDE 5 : Hiç kimseye işkence yapılamaz; kıyıcı

insanlık dışı

onur kırıcı ceza ve davranışlar uygulanamaz.

MADDE 6 : Herkes nerede olursa olsun

yasal haklarının tanınması hakkına sahiptir.

MADDE 7 : Herkes yasalar karsısında eşittir ve ayrımsız olarak yasaların koruyuculuğundan eşit olarak yararlanma hakkına sahiptir. Herkesin

bu bildirgeyle belirtilen haklarına ters düşen ayırt edici davranışlar için yapılacak kışkırtmalara karşı eşit korunma hakkı vardır.

MADDE 8 : Herkesin

kendisine anayasa ya da yasalarla tanınan temel haklarının yok edilmesi ya da zedelenmesi girişimine karsı ulusal mahkemelere başvuru hakkı vardır.

MADDE 9 : Hiç kimse keyfi olarak tutuklanamaz

alı konamaz ya da sürülemez.

MADDE 10 : Herkes

haklarının

görevlerinin ya da kendisine cezai sorumluluk yükleyecek herhangi bir suçlamanın belirlenmesinde tam bir eşitlikle

davasının bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından adilane ve açık olarak görülmesi hakkına sahiptir.

MADDE 11 : a) Bir suç işlemekten sanık herkes

savunması için kendisine gerekli tüm koşulların sağlandığı açık bir yargılanma sonucunda yasalarca suçlu olduğu saptanmadıkça suçsuz sayılır. b) Hiç kimse

işlendikleri sırada ulusal ya da uluslararası hukuka göre suç oluşturmayan eylemlerden ya da ihmallerden dolayı mahkum edilemez. Bunun için

suçun işlendiği sırada uygulanan cezadan daha şiddetli bir ceza verilemez.

MADDE 12 : Hiç kimsenin özel yaş¤¤¤¤¤

ailesine konut dokunulmazlığına ya da yazışma özgürlüğüne keyfi olarak karışılamaz; kimsenin onur ve ününe karşı kötü davranışlarda bulunulamaz. Herkesin bu karışma ve kötü davranışlara karşı yasalarla korunma hakkı vardır.

MADDE 13 : a) Herkesin

herhangi bir devletin toprakları üzerinde serbestçe yolculuk yapma ve yasama hakkı vardır. b) Herkes

kendi ülkesi içinde olmak üzere

herhangi bir ülkeden ayrılmak ve ülkesine yine dönmek hakkına sahiptir.

MADDE 14 : a) Herkesin

baskı ve kıyıcılık karsısında başka ülkelere sığınma ve bu ülkeler tarafından sığınık olarak kabul edilmesi hakkı vardır. b) Bu hak

adi bir suçun işlenmesi ya da Birleşmiş Milletler'in ilke ve amaçlarına ters düşen etkinliklere dayanan kovuşturmalar durumunda ileri sürülemez.

MADDE 15 : a) Herkesin bir vatandaşlığa hakkı vardır. b) Hiç kimse keyfi olarak vatandaşlığından ya da vatandaşlığını değiştirmek hakkından yoksun bırakılamaz.

MADDE 16 : a) Evlilik cağına varan her erkek ve kadın

ırk

vatandaşlık ya da din bakımlarından hiçbir sınırlamaya bağlı olmaksızın evlenmek ve aile kurmak hakkına sahiptir. Evlilik bakımından

kadın ve erkek evliliğin sürdürülmesinde

bozulmasında eşit haklara sahiptir. b) Evlenme bağı ancak evlenecek kişilerin özgür ve tam isteğiyle yapılır. c) Aile

toplumun doğal ve temel öğesidir; toplum ve devlet tarafından korunma hakkına sahiptir.

MADDE 17 : a) Herkes tek basına ya da başkalarıyla birlikte mal ve mülk edinme hakkına sahiptir. b) Hiç kimse keyfi olarak mal ve mülkünden yoksun bırakılamaz.

MADDE 18 : Herkes düşünce

vicdan ve din özgürlüğü hakkına sahiptir. Buna göre

herkes din ya da inanç değiştirmekte özgürdür. Ayrıca dinini ya da inancını tek başına ya da toplulukla birlikte açık olarak ya da özel olarak öğretim

uygulama

ibadet ve ayinlerle açıklama özgürlüğüne sahiptir.

MADDE 19 : Herkesin düşünme ve anlatma özgürlüğü vardır. Buna göre

hiç kimse düşüncelerinden dolayı rahatsız edilemez. Ayrıca ülke sınırları söz konusu olmaksızın bilgi ve düşünceleri her türlü araçla aramak

sağlamak ve yaymak hakkına sahiptir.

MADDE 20: a) Herkes barışçıl yollarla toplantı yapmak

dernek kurmak ve derneğe katılmak hakkına ve özgürlüğüne sahiptir. b) Hiç kimse bir derneğe üye olmaya zorlanamaz.

MADDE 21 : a) Herkes

doğrudan doğruya ya da serbestçe seçilmiş temsilciler aracılığıyla

ülkesinin devlet işleri yönetimine katılma hakkına sahiptir. b) Herkesin

ülkesindeki devlet hizmetinden eşitlikle yararlanma hakkı vardır. c) Hükümet yetkisinin temeli halkın iradesidir; halk bu iradesini gizli ya da açık bir şekilde özgürce oy vermelerinin sağlandığı devreli ve dürüst seçimlerle belirtir.

MADDE 22 : Herkesin

toplumun bir üyesi olması nedeniyle sosyal güvenliğe hakkı vardır. İnsanların onur ve kişiliklerinin özgürce gelişmesi için zorunlu olan ekonomik

toplumsal ve kültürel hakların

ulusal cabalar ve uluslararası işbirliği yoluyla her devletin örgütleri ve kaynaklarıyla orantılı olarak gerçekleştirmesine hakları vardır.

MADDE 23 : a) Herkes

çalışma

işini özgürce seçme

adil ve uygun çalışma şartlarının sağlanması ve işsizlikten korunma haklarına sahiptir. b) Herkesin

hiçbir ayrım gözetilmeksizin

eşit çalışma karşılığında eşit ücret almaya hakkı vardır. c) Çalışan herkesin

kendisine ve ailesine insanlık onuruna uygun bir yaşam sağlayan ve gerekirse her türlü toplumsal koruma araçlarıyla da tamamlanan adil ve uygun bir ücrete hakkı vardır. d) Herkesin

çıkarlarını korumak için sendikalar kurmaya ve bunlara katılmaya hakkı vardır.

MADDE 24 : Herkesin dinlenmeye

eğlenmeye

özellikle çalışma süresinin uygun biçimde sınırlanmasına ve belirli devrelerde ücretli tatillere hakkı vardır.

MADDE 25 : a) Herkesin gerek kendisine gerekse ailesi için

beslenme

giyim

barınma

sağlık ve öteki sosyal hizmetler de içinde olmak üzere; sağlığını ve güvencini sağlayacak

uygun bir yaşam düzeyine hakkı vardır. İşsizlik

hastalık

dulluk

yaşlılık ya da geçim olanaklarından kendi isteği ve iradesi dışında yoksun kalma gibi durumlarda sosyal güvenlik hakkına sahiptir. b) Analık ve çocukluk

özel koruma ve yardım görme hakkına sahiptir. Bütün çocuklar

evlilik içinde ya da dışında doğsunlar aynı sosyal korunmadan yararlanırlar.

MADDE 26 : a) Herkes eğitim görme hakkına sahiptir. Eğitim parasızdır; hiç değilse ilk ve temel eğitim aşamalarında böyle olmalıdır. İlk öğrenim ve eğitim zorunludur. Teknik ve mesleki öğretimden herkes yararlanabilmelidir. Yüksek öğretim

diğerlerine göre herkese tam eşitlikle açık olmalıdır. b) Eğitimin amacı

insan kişiliğinin tam ve özgürce gelişmesi

insan hak ve özgürlüklerine saygının güçlenmesi olmalıdır. Bütün milletler

ırk ve din grupları arasındaki anlayış

hoşgörü ve dostluğu özendirmeli ve Birleşmiş Milletlerin barışın sürdürülmesi yolundaki çalışmalarını geliştirmelidir.

MADDE 27 : a) Herkes

toplumdaki kültürel çalışmalara serbestçe katılmak

güzel sanatlarla ilgilenmek

bilimsel ilerlemenin getirdiği yararlara ortak olmak ve bundan yararlanma hakkına sahiptir. b) Herkesin

sahibi bulunduğu her türlü bilim

edebiyat ya da sanat yapıtlarından doğan moral ve maddi çıkarların korunması hakkı vardır.

MADDE 28 : Herkesin

bu bildirgede öngörülen hak ve özgürlüklerin tam uygulanmasını sağlayacak bir toplumsal ve uluslararası düzene hakkı vardır.

MADDE 29 : a) Herkesin kişiliğinin tam ve özgür gelişmesi

içinde yaşadığı topluma karşı görevlerini yerine getirmesiyle olanaklıdır. b) Herkes

haklarını kullanmak ve özgürlüklerinden yararlanmak konusunda; ancak yasalarla sırf başkalarının hak ve özgürlüklerinin tanınmasını ve bunlara saygı gösterilmesini sağlamak amacıyla ve toplumun ahlak

düzen ve genel gönencinin gereklerini karşılamak için belirlenmiş kurallara bağlıdır. c) Bu hak ve özgürlükler hiçbir şekilde Birleşmiş Milletlerin amaç ve ilkelerine ters düşecek biçimde kullanılamaz.

MADDE 30 : Bu bildirgenin hiçbir yargısı

içinde yayınlanan hak ve özgürlüklerin bir devlet

sınıf ya da kişi tarafından yok edilmesini güden bir çalışmaya girişmeye ya da eylemli olarak bunu islemeye herhangi bir hak getirir nitelikte yorumlanamaz.

Ara

Ara

Birleşmiş Milletler Insan Haklari Evrensel Beyannamesi

FİREMAN ;