2
EXE RANK
FİREMAN ;
Fexe Kullanıcısı
Puanları
0
Çözümler
0
- Katılım
- 5 Ocak 2010
- Mesajlar
- 2,559
- Tepkime puanı
- 1
- Puanları
- 0
- Yaş
- 35
Çağrışım nedir?
Bir bilinç durumunun kendiliğinden bir ya da birçok bilinç durumlarını uyandırması. Ruhbilim terimidir. Düşünceler arasındaki mantıksal bağdan ayırdedilmelidir
çağrışım'da mantıksal bir bağ yoktur. Örneğin sokağı güneşli görmek bize havanın sıcak olduğunu düşündürür
bu mantıksaldır. Oysa sokağı güneşli görmek bize güneşli bir gündeki anımızı düşündürebilir
bu çağrışımsaldır.
Ebbinhaus ve Hoeffding gibi ruhbilimciler bu ansal otomatizmi bütünsellik yasasıyla açıklamaya çalışmışlardır. Onlara göre herhangi bir tasarım
aynı bütünden olan öteki tasarımları çeker. Örneğin daha önce gördüğümüz bir evin fotoğrafı
bize o evle ilgili bütün durum ve ayrıntıları otomatik olarak hatırlatır. O evde karşılaştığımız bir insanı
onunla konuştuğumuz sözleri
o evin bahçesindeki çiçekleri
kapının önünde yatan köpeği hatırlarız. Çağrışım işlevinin birçok biçimleri ve ayrıntıları vardır.
Bitişiklik yoluyla çağrışım
benzerlikle çağrışım
karşıtlıkla çağrışım vb. gibi çeşitli biçimlerde meydana gelebilir. Bu ansal özdevime ilkin Aristoteles dikkati çekmiştir. Davranışlar
düşünüler ve kavramlar belli koşullar altında birbirlerini çağırıyorlar; benzerlik
karşıtlık
yer ve zaman birliği nedenleriyle birbirlerini bilinç alanına çekiyorlardı. Bu çekim irade işlevinden bağımsız olarak
kimi yerde de iradenin direncine rağmen gerçekleşiyordu. Öyle ki gördüğümüz bir bıçak bize
yıllarca önce benzer bir bıçakla elimizi nasıl kestiğimizi kendiliğinden
hemen ve bütün ayrıntılarıyla hatırlatıyordu.
Hobbes
Locke
Spinoza
Hume
Hartley
Priestley
Herbart
James Mili
John Stuart Mill
Spencer
Benn vb. bu kendiliğinden ansal çalışma olayının üstünde önemle durmuşlar
kimileri özdekçi ve kimileri düşünceci bir yönde geliştirmeye çalışmışlardır. Çağrışımcılığın büyük yanılgısı onu bütün ruhsal yaşama yaymak
bütün ruhsal olayları onunla açıklamaya çalışmak ve onu tümüyle ruhsal bir olay olarak nitelemektir. Oysa bütün ansal süreçler çağrışımla açıklanamayacağı gibi çağrışımın fizyolojisel bir işlev olduğu da ünlü bilgin Pavlov tarafından tanıtlanmıştır.
Pavlov'un gösterdiği gibi çağrışım
sinirler arasında kısa devreli ve geçici bağlantılar kurulmakla meydana gelmektedir. Beyin korteksinin kimi noktaları arasında
belli koşullarda
geçici bir sinir yolu oluşur ve o noktalardaki uyarımlar arasında bağlantı kurar. Çağrışımı gerçekleştiren fizyolojisel işlev bundan ibarettir
demek ki çağrışım tümüyle ruhsal bir işlev değildir. Daha açık bir deyişle ruhsal bir olay
fizyolojisel mekanizma işe karışmaksızın
başkaca bir ruhsal olayı bilince çağıramaz.
Bir bilinç durumunun kendiliğinden bir ya da birçok bilinç durumlarını uyandırması. Ruhbilim terimidir. Düşünceler arasındaki mantıksal bağdan ayırdedilmelidir
Ebbinhaus ve Hoeffding gibi ruhbilimciler bu ansal otomatizmi bütünsellik yasasıyla açıklamaya çalışmışlardır. Onlara göre herhangi bir tasarım
Bitişiklik yoluyla çağrışım
Hobbes
Pavlov'un gösterdiği gibi çağrışım