Tarihte Bugün (Günceldir)

Bugün (30 Eylül) olan diğer önemli olaylar:

1207: Mevlana Celaleddin Rumi, Belh kentinde dünyaya geldi.

1517: Oruç Reis, Cezayir zaferini elde etti.

1520: Kanuni Sultan Süleyman tahta çıktı.

1579: Sokollu Mehmet Paşa öldü.

1930: İlk sivil tayyarecilerimizden Vecihi Bey, kendi yaptığı tayyaresiyle Göztepe'den Yeşilköy'e uçtu. Vecihi Bey, Anadolu halkına ilk uçak gezilerini yapma olanağı da sağlamıştı.

1956: Soprano Leyla Gencer, San Francisco'da konser verdi.

1960: Devlet Planlama Teşkilatı kuruldu.

1978: Başbakan Bülent Ecevit ilk 'Köy-Kent' uygulamasını Bolu'nun Mudurnu ilçesine bağlı Taşkesti Köyü'nde başlattı.

1978: Edebiyat tarihçisi Prof. Dr. Ali Nihad Tarlan, İstanbul'da öldü.

1991: İstanbul Metrosunun ön tünel inşaatı başladı. Açılışı Sosyal Demokrat Halkçı Parti Genel Başkanı Erdal İnönü yaptı.

1999: Eski milli eğitim, kültür bakanlarından Bolu milletvekili Avni Akyol, kalp krizi sonucu vefat etti.
 
“Piano Piano Bacaksız”, “Uçurtmayı Vurmasınlar” filmlerinin yönetmeni Tunç Başaran 1938 yılında İstanbul'da doğdu.

Babası marangoz Fikri, annesi yazar Pakize Başaran olan Tunç Başaran'ın çocukluğu Fatih semtinde, yedi sekiz sinema bulunan, eskiden Direklerarası adı verilen Şehzadebaşı'nda geçti.

Altı yaşından itibaren o sinemalarda oynayan filmlerle haşır neşir olan Tunç Başaran, sevgili dostu, yazar İslam Çupi’yle Fatih Kaymakamlığı karşısındaki Hava Şehitleri Parkı’nın parmaklıklarına oturur, seyrettikleri filmleri tartışırlardı. Ona John Ford lâkabını takan da Çupi’dir
10_01-Tunc_Basaran.jpg

17 yaşında kaçak olarak bir şilebe binip Amerika’ya gitmek için evden kaçar ancak Adapazarı’nda yakalanır. Amerika'da sinemacı olacaktır ve Charlton Heston’u görecektir...

Edebiyat Fakültesi’nde okurken yönetmen Memduh Ün’le tanışır. Yazdığı bir senaryoyu okuyan Ün kendisine asistanlık teklif eder. Dört sene Ün’ün yanında çalışır. “Ne öğrendiysem ondan öğrendim” der Başaran. O arada Lütfi Akad, Halit Refiğ, Atıf Yılmaz, Ertem Göreç gibi ünlü yönetmenlerin yanında da asistanlık yapar.

1964 yılında ilk filminde, “Borusunu Öttüren” adlı oyunu senaryo haline getiren Orhan Kemal’le çalışır. Sonra “Kara Memet” ve Orhan Kemal’in “Bekçi Murtaza”sını çeker. 1966’da askere gider. Sinemadan kopmaz, çok trajik bulduğu Adnan Menderes’in hayatını film yapmak ister, araştırmalara başlar.

Askerlik görevinin ardından yine setlere döner. 70’li yılların başında Yeşilçam’daki seks filmleri furyası ve gerçek film yapımcılarının piyasadan çekilmesinden dolayı yönetmenliği bırakıp bir gecede evini şehir dışına taşır. Bir yıl kadar hiçbir iş yapmaz. Menderes’le ilgili araştırmalarına devam etmektedir.

10_01-Ucurtmayi_Vurmasinlar.jpg


Reklam sektörüne geçer ve reklam filmleri çekmeye başlar. Bir süre sonra bu alanda bir numara olur. Ama yeniden sinema filmi yapma zamanı geldiğine inanır, tam on beş sene aradan sonra. Kazandığı bütün parayı senaryosunu da kendi yazdığı “Biri ve Diğerleri” adlı filme yatırır. Film kendisine 1987 Antalya Film Festivali’nde Jüri Özel Ödülü’nü, ardından 1988’de İstanbul Film Festivali’nde (o günlerdeki adıyla İstanbul Sinema Günleri) En İyi Türk Filmi Ödülü’nü getirir. Adnan Menderes çalışmaları aralıklarla devam etmektedir. Sonra “Uçurtmayı Vurmasınlar”ı (1989) yapar. Başta 8. Uluslararası İstanbul Film Festivali’nde kazandığı “Yılın En İyi Türk Filmi” ödülü olmak üzere, yurt içi ve yurt dışında En İyi Film, En İyi Yönetmen dallarında birçok ödül alan bu film “En İyi Yabancı Film” dalında Oscar aday adayı olur. Arkasından “Piano Piano Bacaksız” (1991) filmi gelir. O da “Uçurtmayı Vurmasınlar”ın başarısını yakalar. “Uzun İnce Bir Yol” (1993), “Sen de Gitme” (1996), “Kaçıklık Diploması”(1998), “Abuzer Kadayıf” (2000) Başaran’ın başarıdan başarıya koşan diğer filmleridir.
 
Bugün (1 Ekim) olan diğer önemli olaylar:

1730: Sadrazam Nevşehirli İbrahim Paşa, Patrona Halil isyanını çıkaranların istekleri doğrultusunda Padişah III. Ahmet tarafından boğduruldu.

1931: Ressam Ruhi Arel, 51 yaşında öldü.

1942: Bakanlar Kurulu, eğlence yerlerinin saat 22.00'de kapatılması kararı aldı.

1949: Mao Zedong önderliğinde Çin Halk Cumhuriyeti kuruldu. Mao, Çin Halk Cumhuriyeti'nin ilk başkanı seçildi.

1950: Şair Ali Faik Ozansoy, öldü.

1951: Hava Harp Okulu açıldı.

1956: Yazar Eflatun Cem Güney, Andersen Masal Ödülü'nü kazandı.

1963: Cezayir Devlet Başkanı Ahmet Bin Bella, ülkede Fransızlara ait tüm toprakların kamulaştırılması emrini verdi.

1972: Boksör Cemal Kamacı, 63,5 kiloda Avrupa Şampiyonu oldu.

1985: İsrail güçlerinin, Tunus'taki Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) bürolarına düzenlediği hava saldırısında 68 kişi öldü.

1987: Mihail Gorbaçov, Sovyetler Birliği devlet başkanlığını üstlendi.

1992: Bitlis'in merkeze bağlı Cevizdalı köyüne saldıran teröristler, aralarında çocuk ve kadınların da bulunduğu 37 kişiyi öldürdü, 20 kişiyi yaraladı, 13 korucuyu kaçırdı.

1992: Kadınların da harp okullarına alınmasına ilişkin yasa tasarısı, TBMM'de kabul edildi.

1995: Afyonkarahisar Dinar'da 6.1 büyüklüğündeki depremde 90 kişi öldü, 250 kişi yaralandı.

1998: Terör örgütüne destek veren, elebaşını barındıran Suriye'ye karşı, önce Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Atilla Ateş, ardından Başbakan Mesut Yılmaz, uyarılarda bulundu.Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, TBMM'nin yeni yasama yılı açılışındaki konuşmasında: ''Sabrımız taşmak üzeredir'' dedi.

2004: Hatay'ın İskenderun ilçesinde batan MV-Ulla gemisinin acentesine, denizi kirlettiği gerekçesiyle Hatay İl Çevre ve Orman Müdürlüğünce 149 milyar lira ceza verildi.

2005: Kocaeli Ford Otosan Rallisi'nde yarış araçlarından birinin çarpması sonucu ağır yaralanan Kanal D kameramanı Besim Kemal Dede, vefat etti.
 
Gordon Matthew Thomas Sumner ya da bilinen sahne ismiyle Sting 1951 yılında doğdu.

Sting ismi Tolkienin ünlü üçlemesi Yüzüklerin Efendisinden gelmektedir. Kitapta Bilbo Bagginsin Frodoya hediye ettiği elf işi kılıcın adı Sting'dir.

Solo kariyerine başlamadan önce 1970 ve 1980’li yıllarda The Police isimli grupta bas gitarist, besteci ve solist olarak görev almıştır. Sting’in solo kariyeri, 1982 yılında, Police ile yollarını ayırmadan iki yıl önce başladı. Bu yıl içinde "Brimstone And Treacle"da oynadı ve İngiltere popülaritesini oldukça arttırdı. Police ile turnelere devam ederken, Dire Straits’in "Money For Nothing" adlı albümünde yazar ve şarkıcı olarak yer aldı.
10_02-Sting.jpg

1985 yılına gelindiğinde Police grubunun diğer üyeleri solo kariyerlerine başlamışlardı ve Sting de "Blue Tutles" adlı bir grup kurarak çoktan turnelere başlamıştı. Grupta; Branford Marsalis (alto saksafon), Kenny Kirkland (klavye) ve Omar Hakim (bateri) gibi caz ustaları yer alıyordu. Grup daha sonra, Sting’in Phil Collins’le bir yardım konserinde yer almasından hemen sonra stüdyoya kapanarak bir de albüm kaydetti. "Dream Of The Blue Turtles"ta Sting, Police’in son albümü "Synchronicity" için yazdığı şarkı sözlerinden oldukça farklı sözler yaratmıştı ve albümden, başarısını devam ettirmesini sağlayan üç hit kırkbeşlik çıktı; "If You Love Somebody Set Them Free" (İngiltere #26, Amerika #3), "Fortress Around Your Heart" (İngiltere #49, Amerika #38) ve "Russians" (İngiltere #12, Amerika #16). Albümden sonra grup, Michael Apted’in yönetmenliğinde bir de konser kaydı gerçekleştirdi. Kayıt, albüm haline getirilerek daha sonra kaset ve CD olarak ta piyasaya sürüldü.

Blue Turtes’la turnelerinin ardından, Sting tekrar stüdyoya kapanarak 1987 yılında "...Nothing Like The Sun"ı kaydetti. Albümde Marsalis ve eski Police gitaristi Andy Summers’ın yanı sıra konuk sanatçı olarak Eric Clapton ve Mark Knopfler gibi sanatçılar da yer aldı. Albüm çıkar çıkmaz büyük bir başarı yakaladı. Çalışmada yer alan "They Dance Alone" ve eski bir Jimi Hendrix şarkısı olan "Little Wing", bu başarının en büyük mimarlarından oldu. "Little Wing", Gil Evans’ın yaptığı son orkestral aranjmanlardan biriydi. Albümüm ardından Sting "Amnesty International’s Human Rights Now" turnesinde yer aldı ve bunu takip eden iki seneyi Brezilya ve Hindistan’daki yağmur ormanlarını korumak amaçlı bağış konserleri düzenleyerek geçirdi.

Bunun yanısıra kendi plak şirketi "Pangaea"yı kurdu, ve burayı seksenlerin sonunda pek çok caz sanatçısının evi haline getirdi. 1990 yılının Ağustos ayında "Nothing Like The Sun"dan "An Englishman In New York", Ben Liebrand’ın yeniden düzenlemesiyle (remix) İngiltere listelerinde 15 numaraya kadar yükseldi.

1991 yılına gelindiğinde, Sting, "The Soul Cages"i kaydetti, ve albümden çıkan ilk kırkbeşlik "All This Time" Amerika listelerinde 5 numaraya kadar yükseldi. Benzer bir tını kulanarak "Ten Summoner’s Tales"ı kaydetti, ancak albüm bir öncekinden daha da kaliteliydi, ve "If I Ever Lose My Faith In You", "Fields Of Gold" gibi şarkılar uzun bir süre müzik listelerinde yer aldı. 1993 yılında Bryan Adams ve Rod Steward’la "The Three Musketeers" (Üç Silahşörler) için kaydettiği "All For Love" ile Amerika listelerinde 1 numaraya, İngiltere listelerinde 2 numaraya kadar yükseldi.


1994 yılında çıkardığı, bir ’derleme’ olma özelliği taşıyan "Fields Of Gold", Sting’in o güne dek yaptığı şarkıların seçmelerinden oluşuyordu. Bunun yanında "When We Dance" ve "This Cowboy Song" adında iki de yeni şarkıya yer verdi. Albüm, çıktığı yıl, İngiltere listelerinde 9 numarya kadar yükseldi.

Albümün çıkışınının ertesi senesinde Sting oldukça problemli bir dönem geçirdi. Muhasebecisine karşı dava açan Sting, muhasebecesini yolsuzlukla suçluyordu. Uzun ve bir o kadar sıkıntılı geçen davanın ardından mahkemece haklı bulundu, ve muhasebeci Keith Moore altı ay hapis cezasına çarptırıldı.

1996 yılında çıkan "Mercury Falling" her ne kadar satış kaygısıyla kaydedilmiş bir albüm olarak algılansa da, Sting hayranları ve müzik eleştirmenleri albümden oldukça memnun kaldılar. 1999 yılına kadar stüdyo çalışmalarına ara veren ünlü sanatçı, zamanının büyük bir kısımını dünya çapında konserlerle geçirdi. 1999 yılına geliniğinde tekrar stüdyoya kapanan Sting, hayranlarını hayal kırıklığına uğratmayacak bir albümle geri döndü. "Brand New Day" ve çıkan aynı adlı ilk kırkbeşlik, Sting’in yeteneğinden ve benliğinden hiçbir şey kaybetmediğinin kanıtı gibiydi. "Brand New Day" kırkbeşliği 1999 yılının Eylül ayında İngiltere listelerinde 13 numaraya kadar yükseldi.

"Şu anda en büyük hayalim, evimini arka bahçesinde, arkadaşlarıma müzikli bir yemek ziyafeti çekmek" dedi Sting 2001 yılındaki bir röportajında... İtalya’daki evine Christian McBride ve Jason Rebello gibi caz devlerini davet eden, ve bu dinleti için hazırlıklarını sürdüren Sting, davet akşamı olan 11 Eylül’de büyük bir yıkım yaşadı. 11 Eylül saldırıları olmuştu, ve dinleti iptal edilme noktasına gelmişti ki, Sting devam kararı aldı ve arkadaşlarına buruk ta olsa hoş bir akşam yaşattı. Kayıtlar daha sonra "... All This Time" isimli bir albümde toplandı ve DVD, VHS, CD ve kaset olarak piyasaya sürüldü.
 
Bugün (2 Ekim) olan diğer önemli olaylar:

1187: Selahaddin Eyyubi, Kudüs'ü zapt ederek 88 yıllık Frank işgaline son verdi.

1608: Modern teleskopun prototipi Jan Lippershey tarafından yapıldı.

1730: III. Ahmet'in halledilmesiyle I. Mahmut tahta çıktı.

1730: Divan şairi Nedim, 48 yaşında öldü.

1836: Darwin, Brezilya, Galapagos Adaları ve Yeni Zelanda'yı kapsayan 5 yıllık gezisinden İngiltere'ye döndü. Bu çalışmaları, 1859'da yayınlayacağı ''Türlerin Kökeni'' adlı çalışmasının kaynağını oluşturdu.

1923: İstanbul'a 13 Kasım 1918'de gelen ve 16 Mart 1920'de kenti tamamen işgal eden İtilaf Devletleri'nin son birlikleri, Dolmabahçe rıhtımından gemilere binerek kenti terk ettiler.

1953: Batı Almanya, NATO'ya kabul edildi.

1957: Orta Doğu Teknik Üniversitesinin temeli atıldı.

1963: Sivas Kongresi Heyeti Temsiliye üyelerine ve Birinci TBMM üyeliklerine aylık bağlayan kanun kabul edildi.

1963: Kurtuluş Savaşı komutanlarından Refet Bele öldü.

1964: Bilim adamları, sigaranın kanser nedeni olabileceği yönündeki bulguları açıkladılar.

1970: Ankara'da, Merkezi Antlaşma Örgütü CENTO binasına bomba atıldı.

1973: Operet sanatçısı, besteci Cemal Sahir Kehlibağcıoğlu 73 yaşında öldü.

1974: Eski Milli Birlik Komitesi üyesi General Cemal Madanoğlu ve arkadaşları Sıkıyönetim Askeri Mahkemesindeki ''Cunta'' davasında beraat ettiler.

1975: ABD, Türkiye'ye konulan silaha ambargosunu kısmen kaldırdı.

1976: Dünya Ağır Sıklet Boks Şampiyonu Muhammed Ali Clay İstanbul'a geldi.

1984: 12 Eylül 1980 sonrası ilk grev Tuzla'da iki tersanede başladı.

1985: Aktör Rock Hudson, AIDS'e yenik düşerek 59 yaşında Beverly Hills'deki evinde öldü.

1989: TV-3 ile GAP TV yayına başladı.

1992: Ege Denizi'ndeki tatbikatlar sırasında, ABD'ye ait uçak gemisi Saratoga'dan atılan iki füze ''Muavenet Muhribi''ne isabet etti; gemi komutanıyla beraber 5 denizci şehit oldu, 13 personel yaralandı.

2005: Ressam Münip Özben vefat etti.
 
Avusturya asıllı Alman otomotiv mühendisi Prof. Dr. Ferdinand Porsche 1875 yılında doğdu.

Porsche orijinal Volkswagen Beetle'ı tasarlamış, ünlü Alman tankları Tiger I, Tiger II ve Elefant tanklarının tasarımlarında katkıda bulunmuştur.

1916'da Daimler-Motoren-Gesellschaft'ın Avusturya'daki fabrikasının genel müdürü oldu. 1923'te Stuttgart'taki şirket merkezinde görev aldı. 1931'de spor ve yarış otomobilleri tasarımı yapmak için kendi şirketini kurdu.
10_03-Ferdinand_Porsche.jpg

Oğlu Ferdinand'la birlikte Hitler'in halk arabası projesiyle yakından ilgilendi. 1934'te Volkswagen'in ön tasarım çalışmalarının başına getirildi. II. Dünya Savaşı sırasında başta Tiger tankı olmak üzere bir çok askeri aracın tasarımını gerçekleştirdi. Savaştan sonra bir süre Fransa'da hapis yattı.

10_03-Porshe.jpg


Kurduğu şirket 1948'den sonra Porsche markası altında otomobiller üretti. 1937 yılında Adolf Hitler'den en önemli Üçüncü Reich madalyalarından biri olan Alman Ulusal Ödülü'nü almıştır.
 
Bugün (3 Ekim) olan diğer önemli olaylar:

1922: Mudanya Konferansı başladı. Mütareke 11 ekim 1922'de imzalandı.

1922: İlk 'faks' (facsimile photo) Washington DC'de telefon hattı üzerinden gönderildi.

1926: Atatürk'ün ilk heykeli İstanbul Sarayburnu'nda açıldı.

1929: Sırp Krallığı, Hırvatlar ve Slovenler, adlarını 'Yugoslavya Krallığı' olarak değiştirdi.

1931: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası hizmete açıldı.

1932: Bağımsızlığını kazanan Irak, Milletler Cemiyeti'ne katıldı.

1951: Fenerbahçeli milli futbolcu Lefter Küçükandonyadis, 17 bin 500 liralık transfer ücretiyle İtalya'nın Fiorentina takımına transfer oldu.

1952: İngiltere ilk atom bombası denemesini Monte Bello adasında yaptı.

1960: Yüksek Adalet Divanı Yassıada'da çalışmalarına başladı.

1966: İstanbul Kadıköy'deki son tramvay hattı kaldırıldı.

1968: Fenerbahçe futbol takımı İngiltere şampiyonu Manchester City'yi İstanbul'da 2-1 yendi. Fenerbahçe, Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası'nda ikinci tura yükseldi.

1971: Sovyetler Birliği ile ABD arasında kısa adı 'SALT' olan Stratejik Silahları Sınırlama Antlaşması imzalandı.

1984: Yazar Muazzez Tahsin Berkand öldü.

1993: Emekli Büyükelçi, Barış Derneği Başkanı Mahmut Şerafettin Dikerdem 77 yaşında öldü.

1994: II. Nükleer Karşıtı Kongre İstanbul'da toplandı.

1997: Avrasya feribotunu kaçırmaktan mahkum Muhammed Emin Tokcan ile Viskhan Abdurrahmanov firar etti.

1999: Sony firmasının kurucusu Akio Morita 78 yaşında öldü.

2004: Çocuk psikolojisi alanında Türkiye'nin önde gelen isimlerinden Prof. Dr. Atalay Yörükoğlu vefat etti.

2005: 12 Eylül harekatını gerçekleştiren Milli Güvenlik Konseyi üyelerinden emekli Orgeneral Nurettin Ersin öldü.

2006: THY'nin Tiran - İstanbul seferini yapan Boeing 737-400 tipi tarifeli uçağı Hakan Ekinci adlı hava korsanı tarafından 107 yolcu ve 6 mürettebatıyla kaçırıldı.Kaçırılan uçak italyan ve yunan savaş uçaklarının zorlamasıyla Brindisi Havaalanı’na indirildi.4 saat süren kaçırma eyleminden sonra Ekinci'nin teslim olması ve gözaltına alınmasıyla kaçırma eylemi kansız sona erdi.
 
04/10/1535 İncil'in tam*****n İngilizce'ye ilk çevirisi İsviçre'de tamamlandı.


04/10/1669 Rembrandt, Hollandalı ressam (d. 1606) 63 yaşında öldü.


04/10/1675 Hollandalı bilim adamı Christian Huygens cep saatinin patentini aldı.


04/10/1789 Parisli kadınlar Versailles Sarayı'na yürüdü.


04/10/1818 Josef Abel, Avusturyalı ressam (d. 1764)


04/10/1819 Francesco Crispi, İtalyan devlet adamı (ö. 1901)


04/10/1851 Paris Sağlık Konferansı.


04/10/1883 İstanbul'u Paris'e bağlayan Orient Express ilk yolculuğuna çıktı.


04/10/1895 Buster Keaton, ABD'li sinema oyuncusu (ö. 1966)


04/10/1904 Almanya ile Osmanlı Devleti arasında telgraf anlaşması imzalandı.


04/10/1905 Orville Wright, uçakla 33 dakika havada kalarak, ilk uçan adam unvanını kazandı.


04/10/1910 Şair Cahit Sıtkı Tarancı doğdu


04/10/1911 İlk halk asansörü Londra'nın Earl's Court metro istasyonunda hizmete başladı.


04/10/1922 Himayei Hayvanat Cemiyeti adıyla Türkiye'deki hayvanları koruma amacı güden ilk dernek kuruldu.


04/10/1923 Anadolu Müstakil Türk Ortodoksları lideri Papa Eftim, Milli Hükümeti destekleyen beyannamesini yayınladı.


04/10/1926 Medeni Kanun yürürlüğe girdi.


04/10/1931 Chester Gould tarafından yaratılan ''Dick Tracy'' komedi filminin ilk gösterimi yapıldı.
04/10/1931 T.C. Merkez Bankası kuruldu.


04/10/1941 Anne Rice, ABD'li yazar


04/10/1946 Susan Sarandon, ABD'li sinema oyuncusu


04/10/1947 Max Planck, Alman fizikçi (d. 1858)


04/10/1955 Papagos, Yunan asker ve siyasetçi


04/10/1957 Sovyetler Birliği'nin ilk yapay uydu Sputnik'i fırlatmasıyla ABD ile arasındaki uzay yarışı başladı.


04/10/1958 İlk transatlantik jet servisi, Londra ve New York arasında seferlerine başladı.


04/10/1959 Sovyet uzay roketi Luna-3, Ayın görünmeyen yüzünün ilk fotoğraflarını çekti.
04/10/1959 Dünya Serbest Güreş Şampiyonası Tahran'da yapıldı. Türkiye 57 ve 62 kiloda madalya aldı ve takım halinde Dünya İkincisi oldu.


04/10/1964 Ahmet Tarık Tekçe, Türk sinema oyuncusu


04/10/1965 Küba lideri Fidel Castro, Che Guevara'nın emperyalizme karşı savaşmak için Küba'dan ayrıldığını açıkladı.


04/10/1968 Ankara'da Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi ve İdari İlimler Fakültesinde boykot başladı.


04/10/1970 Olga Kuzenkova, Rus çekiççi


04/10/1976 Mauro Camoranesi, İtalyan futbolcu
04/10/1976 Jess Molho, Türk oyuncu ve sunucu


04/10/1986 Türkiye, Avrupa İnsan Hakları Komisyonu'na kişisel başvuru hakkını kabul etti.


04/10/1990 Ressam, Gazeteci Agop Arad 77 yaşında öldü.


04/10/1993 Samanyolu TV yayın hayatına başladı.
04/10/1993 Rusya Federasyonu'nda Boris Yeltsin'e bağlı ordu birlikleri, komünistlerin kapatma kararına karşı direndiği parlamento binasını bastı. Moskova'da olağanüstü hal ilan edildi.


Oguzhan teşekkürler güncel tuttuğun için...
 
Avusturya gazetesi 'Wiener Presse' 1896'da, Alman fizikçi Wilhelm Conrad Roentgen'in X ışınlarını bulduğunu açıkladı.

Wilhelm Conrad Roentgen, 1845'de Rheinland'da doğdu ve 1923'de Münih'de öldü. Hollanda ve İsviçre'de öğrenim gördü. Strasbourg, Giessen, Wurzburg ve Münih üniversitelerinde fizik profesörü olarak görev yaptı.

1885'de kutuplanmış bir yalıtkan hareketinin, bir akımla aynı manyetik etkileri gösterdiğini açıkladı. Fakat asıl ününü, 1895'de X ışınlarını keşfetmesiyle kazandı.
10_05-Wilhelm_Conrad_Roentgen.jpg

Bu ışınları inceleyen Roentgen, X ışınlarının bir doğru boyunca yayıldığını, yansıma ve kırılmaya uğramadığını, elektrik veya manyetik alanların etkisiyle yön değiştirmediğini ispatladı. X ışınlarının, cisimlerin içinden geçme kabiliyetlerini inceledi ve bu ışınların havayı iyonlaştırdığını ortaya çıkardı.

1901'de tamamladığı araştırmaları sonucunda, aynı yılın Nobel Fizik Ödülü'ne değer görüldü. X veya G ışımalarının miktar ölçümü birimine röntgen ismi verildi.

Günümüzde röntgen ışınları tıpta yoğunlukla kullanılmaktadır. Röntgenin tıpta kullanımı, X ışınlarının organik dokular tarafından eşit olmayan derecelerde emilmesine dayanır. Eşit olmayan bu geçiş, radyolojik gölgeler meydana getirir.

Bunlar ya flüoresan bir ekranda (radyoskopi) ya da gümüş tuzlarının fotoğraf filmi üzerine indirgenmesiyle (radyografi) değerlendirilir. İncelenecek doku ile çevre doku arasında X ışınlarını geçirme miktarında bir fark yoksa, saydam olmayan kontrast maddeler kullanılır.

10_05-Wilhelm_Conrad_Roentgen1.jpg


X ışınları, ışık ışınlarıyla aynı özelliktedir, fakat frekansları daha büyüktür ve içinden geçtiği gazı iyonlaştırma özelliği taşır.

X ışınlarının tespiti ve şiddetinin ölçülebilmesi için bu ışınlar, iyonlaşma odasından yani altın yapraklı elektroskopa bağlı iki tablası bulunan gaz dolu bir kaptan geçirilir.

Bir X ışını demeti, saydam olmayan bir cisimden geçerken yavaş yavaş enerjisini bırakır. Kaybedilen enerji kalınlığa göre artar veya azalır. Ayrıca dalga boyu kısa ışınlar, maddeye daha fazla etki eder ve ağır elementler daha fazla enerji yutar.

Bu özelliklerden dolayı, bir maddeye X ışını verilerek maddenin atom yapısı kesinlikle tespit edilebilir.
 
Bugün (5 Ekim) olan diğer önemli olaylar:

1657: Osmanlı bilgini Katip Çelebi öldü.

1864: Hindistan'daki Kalküta şehrinde siklon: 60,000 ölü.

1892: Dalton Biraderler öldürüldü.

1908: Bulgaristan, Osmanlı İmparatorluğu'ndan bağımsızlığını ilan etti.

1908: Avusturya imparatorunun ilhak notasını imzalamasıyla Bosna-Hersek, Osmanlı toprağı olmaktan çıktı.

1911: İtalyan kuvvetleri Gelibolu'yu işgal etti.

1925: İlk Cumhuriyet altını İstanbul Darphanesi'nde basıldı. İlk para Mustafa Kemal Paşa'ya gönderildi.

1926: İstanbul Boğazı'nda trenler için vapur seferleri başlatıldı.

1930: Dünyanın en büyük zeplini R.101 havada patladı: 44 kişi öldü.

1931: Başbakan İsmet İnönü ile Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras'ın Yunanistan'ı ziyaretleri sırasında, 1930 Türk-Yunan Dostluk Antlaşması yürürlüğe konuldu.

1934: İspanya'da iç savaş başladı.

1947: Atina'da yapılan Akdeniz Atletizm Yarışmaları'nda Türkiye birinci oldu.

1953: Türkiye, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne 40 oyla üye seçildi.

1962: Beatles'ın ilk hit şarkısı 'Love Me Do' piyasaya çıktı.

1970: Enver Sedat, Mısır devlet başkanı oldu.

1979: İçişleri Bakanı Hasan Fehmi Güneş, bir aşk skandalı sonucu hükümetten istifa etti.

1979: Filistin Kurtuluş Örgütü lideri Yaser Arafat Ankara'ya geldi, FKÖ temsilciliği açıldı.

1988: Şili'de Pinochet rejimine karşı referandum yapıldı.

1989: Dalai Lama Nobel Barış Ödülü'nü aldı.

1996: Besteci Fehmi Ege 76 yaşında öldü.

1997: Altın Portakal Film Festivali sonuçlandı. En İyi Film ödülünü Ferzan Özpetek'in yönettiği 'Hamam' filmi aldı.

2000: Belgrad'da kitlesel gösteriler sonucu Slobodan Milosevic Sırbistan başkanlığından istifa etmek zorunda kaldı.
 
Thomas Edison, 1889'da ilk hareketli resim gösterimini gerçekleştirdi.

İnsanlık tarihinin en büyük mucitlerinden biri olan Thomas Edison (11 şubat 1847-18 ekim 1931), ilköğrenimine başladıktan üç ay sonra algılamasının yavaşlığı nedeniyle okuldan uzaklaştırıldı. Bundan sonraki üç yıl özel bir öğretmenden ders aldı.

Oniki yaşına geldiğinde Michael Faraday'ın kitaplarını okumaya başladı. Faraday'dan derinden etkilendi ve deneylerini tekrarladı. Bir yandan da kendi deneylerine ağırlık vererek daha düzenli çalışmaya ve notlar tutmaya başladı.
10_06-Thomas_Edison.jpg

1868'de kendine atölye kurdu ve geliştirdiği elektrikli bir oy kayıt makinesinin patentini aldı. Aygıt oldukça ilgi topladı ama kimse tarafından satın alınmadı. Tüm parasını yitiren Edison, New York'a yerleşti.

Şansı, altın borsasının düzenlenmesinde kullanılan telgrafın bozulması üzerine döndü. Borsa yetkililerinin isteği üzerine aygıtı tamir eden Edison, Western Union Telegraph Company'den geliştirilmekte olan telgraflı kayıt aygıtları üzerinde yetkinleştirme çalışması yapma önerisi aldı.

1876'da Graham Bell'in geliştirdiği konuşan telgraf üzerinde çalışmaya başladı. Aygıta karbondan bir iletici ekleyerek telefonu yetkinleştirdi. Ses dalgalarının dinamiği üzerine yaptığı bu çalışmalardan yararlanarak 1877'de sesi kaydedip yineleyebilen gramafonu geliştirdi.

1878'de William Wallace'ın yaptığı 500 mum güçündeki ark lambasından etkilenen Edison, bundan daha güvenli olan ve daha ucuz bir yöntemle çalışan yeni bir elektrik lambasını geliştirme çalışmasına girişti. Bu amaçla açtığı bir kampanyanın yardımıyla önde gelen işadamlarının parasal desteğini sağladı ve Edison Electric Light Company'yi kurdu.

Oksijenle yanan elektrik arkı yerine havası boşaltılmış bir ortamda ışık yayan ve düşük akımla çalışan bir ampul yapmayı tasarlıyordu. Bu amaçla 13 ay boyunca flaman olarak kullanabileceği bir metal tel yapmaya uğraştı.
Sonunda 21 ekim 1879'da özel yüksek voltajlı elektrik üreteçlerinden elde ettiği akımla çalışan karbon flamanlı elektrik ampulünü halka tanıttı. Şimdi evlerimiz bu ampullerle aydınlanıyor.
 
Thomas Edison, 1889'da ilk hareketli resim gösterimini gerçekleştirdi.

İnsanlık tarihinin en büyük mucitlerinden biri olan Thomas Edison (11 şubat 1847-18 ekim 1931), ilköğrenimine başladıktan üç ay sonra algılamasının yavaşlığı nedeniyle okuldan uzaklaştırıldı. Bundan sonraki üç yıl özel bir öğretmenden ders aldı.

Oniki yaşına geldiğinde Michael Faraday'ın kitaplarını okumaya başladı. Faraday'dan derinden etkilendi ve deneylerini tekrarladı. Bir yandan da kendi deneylerine ağırlık vererek daha düzenli çalışmaya ve notlar tutmaya başladı.
10_06-Thomas_Edison.jpg

1868'de kendine atölye kurdu ve geliştirdiği elektrikli bir oy kayıt makinesinin patentini aldı. Aygıt oldukça ilgi topladı ama kimse tarafından satın alınmadı. Tüm parasını yitiren Edison, New York'a yerleşti.

Şansı, altın borsasının düzenlenmesinde kullanılan telgrafın bozulması üzerine döndü. Borsa yetkililerinin isteği üzerine aygıtı tamir eden Edison, Western Union Telegraph Company'den geliştirilmekte olan telgraflı kayıt aygıtları üzerinde yetkinleştirme çalışması yapma önerisi aldı.

1876'da Graham Bell'in geliştirdiği konuşan telgraf üzerinde çalışmaya başladı. Aygıta karbondan bir iletici ekleyerek telefonu yetkinleştirdi. Ses dalgalarının dinamiği üzerine yaptığı bu çalışmalardan yararlanarak 1877'de sesi kaydedip yineleyebilen gramafonu geliştirdi.

1878'de William Wallace'ın yaptığı 500 mum güçündeki ark lambasından etkilenen Edison, bundan daha güvenli olan ve daha ucuz bir yöntemle çalışan yeni bir elektrik lambasını geliştirme çalışmasına girişti. Bu amaçla açtığı bir kampanyanın yardımıyla önde gelen işadamlarının parasal desteğini sağladı ve Edison Electric Light Company'yi kurdu.

Oksijenle yanan elektrik arkı yerine havası boşaltılmış bir ortamda ışık yayan ve düşük akımla çalışan bir ampul yapmayı tasarlıyordu. Bu amaçla 13 ay boyunca flaman olarak kullanabileceği bir metal tel yapmaya uğraştı.
Sonunda 21 ekim 1879'da özel yüksek voltajlı elektrik üreteçlerinden elde ettiği akımla çalışan karbon flamanlı elektrik ampulünü halka tanıttı. Şimdi evlerimiz bu ampullerle aydınlanıyor.
 
Bugün (6 Ekim) olan diğer önemli olaylar:

1889: Paris'teki ünlü revü bar 'Moulin Rouge', halka ilk kez kapılarını açtı.

1923: Şükrü Naili Paşa komutasındaki Türk Birlikleri İstanbul'a girdi ve İstanbul düşman işgalinden kurtuldu.

1923: ABD'li astronom Hubble, Andromeda Galaksisi'ni keşfetti.

1926: Türkiye'de ilk uçak fabrikası Kayseri'de açıldı.

1951: Sovyetler Birliği Devlet Başkanı Stalin, ülkesinin atom bombasına sahip olduğunu açıkladı.

1964: Birinci Antalya Altın Portakal Film Şenliği başladı.

1968: Şair, yazar ve psikolog Sabri Esat Siyavuşgil 61 yaşında öldü.

1971: İzmir'de düzenlenen Akdeniz Oyunları televizyondan naklen verildi.

1981: Mısır Cumhurbaşkanı Enver Sedat, askeri bir tören sırasında öldürüldü. Suikastı Müslüman Kardeşler örgütü üstlendi.

1986: TRT'nin ikinci kanalı TRT2 çeşitli eğlence programlarıyla resmen açıldı.

1989: ABD'li sinema oyuncusu Bette Davis, 81 yaşında Fransa'nın Neuilly-Sur Seine şehrinde öldü.

1990: Sosyaldemokrat Halkçı Parti Parti Meclisi üyesi Doç.Dr. Bahriye Üçok, kargoyla gönderilen bombalı paketin patlaması sonucu 71 yaşında öldü.
 
Thomas Edison, 1889'da ilk hareketli resim gösterimini gerçekleştirdi.

İnsanlık tarihinin en büyük mucitlerinden biri olan Thomas Edison (11 şubat 1847-18 ekim 1931), ilköğrenimine başladıktan üç ay sonra algılamasının yavaşlığı nedeniyle okuldan uzaklaştırıldı. Bundan sonraki üç yıl özel bir öğretmenden ders aldı.

Oniki yaşına geldiğinde Michael Faraday'ın kitaplarını okumaya başladı. Faraday'dan derinden etkilendi ve deneylerini tekrarladı. Bir yandan da kendi deneylerine ağırlık vererek daha düzenli çalışmaya ve notlar tutmaya başladı.

1868'de kendine atölye kurdu ve geliştirdiği elektrikli bir oy kayıt makinesinin patentini aldı. Aygıt oldukça ilgi topladı ama kimse tarafından satın alınmadı. Tüm parasını yitiren Edison, New York'a yerleşti.

Şansı, altın borsasının düzenlenmesinde kullanılan telgrafın bozulması üzerine döndü. Borsa yetkililerinin isteği üzerine aygıtı tamir eden Edison, Western Union Telegraph Company'den geliştirilmekte olan telgraflı kayıt aygıtları üzerinde yetkinleştirme çalışması yapma önerisi aldı.

1876'da Graham Bell'in geliştirdiği konuşan telgraf üzerinde çalışmaya başladı. Aygıta karbondan bir iletici ekleyerek telefonu yetkinleştirdi. Ses dalgalarının dinamiği üzerine yaptığı bu çalışmalardan yararlanarak 1877'de sesi kaydedip yineleyebilen gramafonu geliştirdi.

1878'de William Wallace'ın yaptığı 500 mum güçündeki ark lambasından etkilenen Edison, bundan daha güvenli olan ve daha ucuz bir yöntemle çalışan yeni bir elektrik lambasını geliştirme çalışmasına girişti. Bu amaçla açtığı bir kampanyanın yardımıyla önde gelen işadamlarının parasal desteğini sağladı ve Edison Electric Light Company'yi kurdu.





Oksijenle yanan elektrik arkı yerine havası boşaltılmış bir ortamda ışık yayan ve düşük akımla çalışan bir ampul yapmayı tasarlıyordu. Bu amaçla 13 ay boyunca flaman olarak kullanabileceği bir metal tel yapmaya uğraştı.

Sonunda 21 ekim 1879'da özel yüksek voltajlı elektrik üreteçlerinden elde ettiği akımla çalışan karbon flamanlı elektrik ampulünü halka tanıttı. Şimdi evlerimiz bu ampullerle aydınlanıyor.




Bugün (6 Ekim) olan diğer önemli olaylar:


1889: Paris'teki ünlü revü bar 'Moulin Rouge', halka ilk kez kapılarını açtı.


1923: Şükrü Naili Paşa komutasındaki Türk Birlikleri İstanbul'a girdi ve İstanbul düşman işgalinden kurtuldu.


1923: ABD'li astronom Hubble, Andromeda Galaksisi'ni keşfetti.


1926: Türkiye'de ilk uçak fabrikası Kayseri'de açıldı.


1951: Sovyetler Birliği Devlet Başkanı Stalin, ülkesinin atom bombasına sahip olduğunu açıkladı.


1964: Birinci Antalya Altın Portakal Film Şenliği başladı.


1968: Şair, yazar ve psikolog Sabri Esat Siyavuşgil 61 yaşında öldü.


1971: İzmir'de düzenlenen Akdeniz Oyunları televizyondan naklen verildi.


1981: Mısır Cumhurbaşkanı Enver Sedat, askeri bir tören sırasında öldürüldü. Suikastı Müslüman Kardeşler örgütü üstlendi.


1986: TRT'nin ikinci kanalı TRT2 çeşitli eğlence programlarıyla resmen açıldı.


1989: ABD'li sinema oyuncusu Bette Davis, 81 yaşında Fransa'nın Neuilly-Sur Seine şehrinde öldü.


1990: Sosyaldemokrat Halkçı Parti Parti Meclisi üyesi Doç.Dr. Bahriye Üçok, kargoyla gönderilen bombalı paketin patlaması sonucu 71 yaşında öldü.
 
Şair ve öykü yazarı Edgar Allan Poe, 1849'da 40 yaşındayken hayata veda etti.

19 ocak 1809'da Boston'da dünyaya gelen ve üç yaşında anne-babasını kaybeden Poe'nun yaşamı hiç kolay olmamıştı. Bir aile tarafından evlat edinilen Poe'nun huzursuz ruhu ve uygun sayılmayana olan ilgisi, bir gölge gibi yaşamı boyunca onu izledi.

Yaşadığı trajedilerin etkisiyle mi karanlık ruhları anlattı, yoksa anlattığı karanlık ruhlar yaşadığı trajedinin edebiyata yansıması mıydı bilinmez ama trajedinin, yaş*****n her evresinde onu bir şekilde pençesine adığı kesindir.

Gençlik çağlarındaki asi davranışlarından dolayı eğitimini tamamlayamayan Poe, önce kumar oynadığı gerekçesi ile üvey babasınca üniversiteden alındı, ardından girdiği askeri okul West Point'ten atıldı.

Tam yaşamında huzur ve denge aradığı dönemde kuzeni Virginia ile karşılaştı ve ona aşık oldu. Büyük aşkı evlilikle sonuçlanmışsa da Virginia'nın vereme yakalanması ve ölümü Poe'yu hızla alkole ve delilik nöbetlerine sürükledi.

Bu dönemde yazdığı birçok eseri dünya edebiyatının unutulmazları arasına girdi. Poe, karısının ölümüne ancak yedi yıl dayanabildi ve 40 yaşındayken Baltimore-Maryland'de hayata veda etti.

Edgar Allan Poe, eserlerinde korkuyu alışılmadık bir biçimde ele alır. Korku çirkin yanı ile değil ürpertici yanı ile adeta okurun karşısına dikilir. Mistizm, reenkarnasyon ve günahını çekme eserlerinin ortak özelliğidir.

Hikayeleri, şiirleri ve özellikle 'Arthur Gordon Pym'in Maceraları', 'Kızıl Ölümün Maskesi', 'Morgue Sokağı Cinayeti' ve 'Siyah Kedi' en önemli eserleri arasındadır.





Ölümü

Ryan's Inn adlı bir meyhanede kötü bir halde bulunduktan 4 gün sonra, 7 Ekim 1849 günü Baltimore'daki hastanede öldü, öldüğünde 40 yaşındaydı. 8 Ekim günü Westminster Presbiteryen Mezarlığı'nda kendisi için düzenlenen cenaze törenini Rahip William T.D. Clemm yönetti. Törene yalnızca 4 kişi katılmıştı. Bu 4 kişi kuzeni Neilson Poe, karısı tarafından akrabası olan Henry Herring, okuldan arkadaşı Z.Collins Lee, meslektaşı Dr. Joseph Snodgrass' dır. Ölüm olayı ve nedenleri ile ilgili çok çelişkili ve anlaşılmaz raporlar hazırlanmıştır. Yıllar geçtikçe kendisini tanıyan ve tanımayanlar tarafından ortaya atılan kuramlar ve söylentiler arttı. Hala ölümünün arkasındaki gerçekler bilinmemektedir...




Bugün (7 Ekim) olan diğer önemli olaylar:


1571: İnebahtı Deniz Savaşı kaybedildi.


1936: Osmanlı devletinin son sadrazamı Tevfik Paşa İstanbul'da öldü.


1966: İlk Türk otomobiline 'Anadol' adı verildi.


1985: Besteci, piyanist ve orkestra yöneticisi Cemal Reşit Rey, 81 yaşında öldü.


1985: Filistinli gerillalar Achille Lauro gemisini kaçırdı.


1987: Türkiye İşçi Partisi ve Türkiye Komünist Partisi birleşti. Yeni kurulan Türkiye Komünist Partisi'nini (TBKP) Onursal Başkanı Behice Boran oldu.


1989: 26'nci Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde 'Uçurtmayı Vurmasınlar' adlı film beş dalda ödül kazandı.


1993: Tanınmış pop yıldızı Madonna, İstanbul İnönü Stadı'nda yaklaşık 50 bin kişiye konser verdi
 
İngiliz rock grubu Beatles'ın üyelerinden John Lennon ünlü şarkısı 'Imagine'i 1971'de yayınladı.

Bugün en çok sevilen şarkılardan olan Imagine, Rolling Stone'un Tüm Zamanların En İyi 500 Şarkısı anketinde üçüncü olmuştur.

Lennon şarkıyı "din-karşıtı, milliyetçilik-karşıtı, geleneklere karşı ve anti-kapitalist fakat şeker kaplı olduğu için kabul görmüş" olarak tanımlamıştır. Bu tanım Geoffrey Giuliano'nun Lennon in America isimli kitabında belirtilmiştir.

Şarkıda Lennon kendi ütopya görüşünü hayal etmemizi ister, orada ülke yoktur, din yoktur, mülk yoktur ve uğruna öldürecek ya da ölecek herhangi bir şey yoktur. Orada sadece barış içinde yaşayan ve tüm dünyayı paylaşan insanlar vardır.

Her ne kadar şarkı sözlerinin Lennon'un daha barışçıl bir dünyaya dair umutlarından doğduğu düşünülmüş olsa da, aslında şarkının nakaratı Yoko Ono tarafından daha Lennon'la tanışmadan önce çeşitli şiirlerinde ve Grapefruit isimli kitabında kullanılmıştı. Nakaratın ilham kaynağı 2. Dünya Savaşı sırasında, Ono'nun Japonya'da geçirdiği çocukluğu, bu döneme verdiği tepkidir. Lennon, birkaç sefer, şarkının sözleri için her ikisinin de (Yoko Ono'nun da) anılması gerektiğini belirtmiştir.





Şarkı farklı yerlerde kullanılmış, kabul edilmiş, farklı sanatçılar tarafından defalarca seslendirilmiş ve farklı şeylere ilham kaynağı olmuştur. Bunlardan bazıları:


"Imagine" insan hakları örgütü Amnesty International yani Uluslararası Af Örgütü'nün resmi şarkısıdır.

1993'te, Lennon'un Ölüm Yıldönümünde, David Bowie şarkıyı canlı olarak yeniden seslendirmiştir (cover yapmıştır).

1999'da BMI "Imagine" şarkısını 20. yüzyılda en çok seslendirilen 100 şarkıdan biri seçmiştir.

2004'de, A Perfect Circle grubu şarkıyı eMOTIVE isimli albümlerinde yeniden seslendirdi (cover yaptı).


Bugün (8 Ekim) olan diğer önemli olaylar:


415: 20 Haziran 404'te yanan Ayasofya yeniden inşa edildi.


1871: Büyük Chicago yangını çıktı.


1908: İlk sendika ve grev yasağı getirildi, 'Tatil-i Eşgal' yasası ile grevler ve sendikalar yasaklandı.


1912: Balkan Savaşları başladı. Mustafa Kemal, Bolayır'da kurulan kolordunun hareket şubesi müdürlüğüne getirildi.


1917: Sovyetler Birliği'nde, Lenin'in göreve getirdiği Aleksandra Kollantai, dünyanın ilk kadın bakanı oldu.


1918: Talat Paşa kabinesi görevden çekildi.


1925: Yahudi ve Ermeni ruhani başkanları, Lozan Antlaşması'nın azınlıkların korunması ile ilgili hükümlerinin tanıdığı haklardan vazgeçerek, Türk toplumu içinde Türk yasalarıyla yaşamak istediklerini açıkladı.


1933: D Grubu sanatçıları ilk sergilerini açtı.


1951: Birinci Akdeniz Oyunları sona erdi. Türkiye serbest güreşte sekiz sıklette altın madalya alarak takım halinde şampiyon oldu.


1958: Pakistan'da Eyüp Han darbeyle iktidarı ele geçirdi.


1970: Rus yazar Aleksander Soljenitsin, Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazandı.


1987: 24'üncü Antalya Altın Portakal Film Festivali sonuçlandı. Altın Portakal'ı Yavuz Turgul'un yönettiği 'Muhsin Bey' filmi aldı. En İyi Erkek Oyuncu Şener Şen, En İyi Kadın Oyuncu Türkan Şoray seçildi.


1992: Eski Almanya Başbakanı Willy Brandt öldü.


1998: Nobel Edebiyat Ödülü Portekizli yazar Jose Saramago'ya verildi.
 
Yılanların Öcü', 'Onuncu Köy' ve 'Amerikan Sargısı'nın yazarı Fakir Baykurt 1999'da Almanya'da hayatını kaybetti.

[IMG]http://img158.imageshack.us/img158/4467/1109fakirbaykurtqw1.jpg[/IMG]

Türk edebiyatının önde gelen yazarlarından ve edebiyatta gerçekçi yaklaşımı benimseyen Fakir Baykurt 1929'da Burdur'da doğdu.

1948'de Gönen Köy Enstitüsü'nü bitirdikten sonra köy öğretmenliği yaptı. 1955'te Gazi Eğitim Enstitüsü'nü bitirdi. Sivas, Hafik ve Şafşat'ta Türkçe öğretmeni olarak çalıştı.



Demokrat Parti döneminde öğretmenlikten alınarak pasif bir göreve getirildi. 1958'de Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan ilk romanı 'Yılanların Öcü' nedeniyle hakkında kovuşturma açıldıysa da takipsizlik kararı verildi.

1960 muhtırasından sonra ilköğretim müfettişliğine getirildi. Türkiye Öğretmenler Sendikası'nın kuruluş çalışmalarına katıldı ve başkanlığını yürüttü. Türkiye Öğretmenler Dernekleri Milli Federasyonu genel başkanlığına seçildi.

Türkiye çapındaki ilk öğretmenler boykotunda (1969) bir kez daha açığa alındı. 1971'deki askeri müdahaleden sonran uzun süre tutuklu kaldı.

Fakir Baykurt, edebiyat yaş****** 1945'de şiirle başladı. Şiirlerini, toplumcu gerçekçi bir yaklaşımla yazdığı kısa öyküler ve köy notları izledi.

Yazılarını Yeditepe, Yücel, Varlık, Fikirler, Kaynak, İmece, Yazın, Sanat Olayı, Cumhuriyet, Evrensel, Yön gibi dergi ve gazetelerde yayımladı. 1955'de çıkan ilk kitabı 'Ç'de, seçilmiş hikayelerini ve Beraber dergilerinde yayımladığı öykülerini topladı.

Sonraki öykü kitapları 'Efendilik Savaşı' (1959), 'Cüce Muhammet' (1964), 'Anadolu Garajı' (1970), 'İçerdeki Oğul' (1974), ile 'Yılanların Öcü' (1959), 'Irazcanın Dirliği' (1961), 'Tırpan' (1970) gibi romanlarında köy yaş*****, köylünün bilincinde ve bilinçaltındaki isteklerini, tepkilerini ve çelişkilerini yansıttı.

Yazılarında halka mal olmuş deyiş özelliklerine ve deyimlere de yer verdi. Bir dönem göç sorununu ele alarak Almanya'daki Anadolu insanının değişim süreci içinde yeniden biçimlenmesinin getirdiği sıkıntıları, farklı bir kültüre uyum sağlamak için gösterilen çabaları çok boyutlu bir şekilde aktardı.

Yapıtları edebi değerinin yanı sıra toplumbilim ve halkbilim yönünden zengin bir kaynak olarak da görülen Baykurt'un kullandığı dil doğal, yalın, şiirsel bir Halk Türkçesi olarak değerlendirildi.

'Tırpan' ile 1970 TRT ve 1971 TDK ödüllerini, 'Can Parası' (1973) ile Sait Faik Hikaye Armağanı'nı, 'Kara Ahmet Destanı'yla Orhan Kemal Roman Armağanı'nı kazanan yazarın 'Yılanların Öcü' adlı yapıtı 1961'de Metin Erksan, 1985'te Şerif Gören tarafından filme çekildi.




Bugün (11 Ekim) olan diğer önemli olaylar:


1689: Rus Çarı büyük Petro öldü.


1811: İlk buharlı feribot 'Juliana', New York-New Jersey arasındaki seferlerine başladı.


1868: Thomas Edison ilk icadı elektrikli ses makinesi (fonograf) için patent aldı.


1881: David Houston, kameralar için rulo filmin patentini kaydettirdi.


1922: TBMM Hükümeti ile İtilaf Devletleri arasında Mudanya Mütarekesi imzalandı.


1924: TBMM yeni binasına taşındı. Cumhuriyet Bayramı'nın ilk kutlama töreni burada yapıldı.


1926: Kıyafet Kanunu kabul edildi.


1939: Einstein, Roosevelt'e, atom bombası konusuna dikkatini çekmek için yazdığı ünlü mektubunu kaleme aldı.


1948: Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Ulusal Komisyonu kuruldu.



1963: Batman'da bir petrol damarı daha bulundu.


1963: Fransız şarkıcı Edith Piaf ve Fransız yazar ve ozan Jean Cocteau öldü.


1968: 'Apollo 7', ilk görevini astronotlar Wally Schirra, Donn Fulton Eisele ve R. Walter Cunningham ile başarıyla gerçekleştirdi.


1972: Milli Selamet Partisi kuruldu.


1976: Çin'de, aralarında Mao Zedong'un eşi Çiang Çing'in de bulunduğu dört politbüro üyesi darbe yapmayı planladıkları gerekçesiyle tutuklandı.



1977: Deniz bilimcisi Kaptan Cousteau, teknesi Calypso ile İstanbul'a geldi.


1979: Gazeteci Abdi İpekçi cinayeti zanlısı Mehmet Ali Ağca'nın yargılanmasına başlandı.


1980: Yönetmen Ali Özgentürk'ün 'Hazal' filmi, 29'uncu Uluslararası Mannheim Film Festivali'nde üç ödül aldı.


1980: Uzay istasyonu 'Salyut 6'da 185 gün kalarak rekor kıran Sovyet kozmonotları dünyaya döndü.


1981: Erden Kıral'ın yönettiği 'Bereketli Topraklar Üzerinde' filmi, Avrupa Film Festivali'nde birinci oldu.


1984: Avrupa Parlamentosu, Türkiye-Avrupa Ekonomik Topluluğu Karma Parlamento Komisyonunun yeniden kurulmasına karar verdi, fiili çalışmayı askıya aldı.


1985: Şair Metin Eloğlu, 58 yaşında öldü.


1987: 12 Eylül'de kapatılan Türkiye İşçi Partisinin son genel başkanı, sosyolog Behice Boran 77 yaşında vefat etti.



1999: "Yılanların Öcü", "Onuncu Köy" ve "Amerikan Sargısı"nın yazarı Fakir Baykurt Almanya'da öldü.


2005: Ünlü şair ve yazar Attila İlhan yaşama veda etti.


2007: Yazar Mehmed Uzun, Diyarbakır'da tedavi gördüğü hastanede öldü.


2007: Nobel Edebiyat Ödülü'nü 87 yaşındaki İngiliz yazar Doris Lessing kazandı
 
'Otuzbeş Yaş' şiirinin yazarı Cahit Sıtkı Tarancı, 1956'da tedavi gördüğü Viyana'da 46 yaşında öldü.

[IMG]http://img519.imageshack.us/img519/5570/1012cahitsitkitarancinu2.jpg[/IMG]

Türk şiirinin en büyük ustalarından Cahit Sıtkı Tarancı, 1 ocak 1910'da Diyarbakır'da doğdu.

Mülkiye Mektebi'nde başladığı yüksek öğrenimini, Paris'te Siyasal Bilgiler Fakültesi'nde tamamlamak istediyse de, İkinci Dünya Savaşı'nın patlak vermesi üzerine, yurda dönmek zorunda kaldı.

Çevirmen olarak çalıştı. Ağır bir hastalığa yakalandı. Tedavisi için gönderildiği Viyana'da 12 ekim 1956'da öldü. Ankara'da toprağa verildi.

Şiir yazmaya lise yıllarında başlayan Tarancı, 'Otuz Beş Yaş Şiiri'nin 1946 CHP Şiir Yarışması'nda birincilik kazanmasıyla ününü pekiştirdi. Şiirlerinde yaşamın ve aşkın güzelliğini öven, ölümün üstünlüğünü vurgulayan şair, anlatım gücüyle dikkat çekti.

'Ömrümde Sükut', 'Otuz Beş Yaş', 'Düşten Güzel', 'Sonrası' adlı şiir kitapları ile arkadaşı Ziya Osman Saba'ya gönderdiği mektupların toplandığı 'Ziya'ya Mektuplar' adlı kitapları yayımlandı.

Ölümünden sonra yayımlanan 'Yazılar' isimli kitabı, gazetelerde kalmış 22 öyküsünü, hikayeciliği ve hikayeleri ile makalelerini ve konuşmalarını içerir.

Otuz Beş Yaş Şiiri

Yaş otuz beş! Yolun yarısı eder.
Dante gibi ortasındayız ömrün.
Delikanlı çağımızdaki cevher,
Yalvarmak, yakarmak nafile bugün,
Gözünün yaşına bakmadan gider.

Şakaklarıma kar mı yağdı ne var?
Benim mi Allahım bu çizgili yüz?
Ya gözler altındaki mor halkalar?
Neden böyle düşman görünürsünüz,
Yıllar yılı dost bildiğim aynalar?

Zamanla nasıl değişiyor insan!
Hangi resmime baksam ben değilim.
Nerde o günler, o şevk, o heyecan?
Bu güler yüzlü adam ben değilim;
Yalandır kaygısız olduğum yalan.

Hayal meyal şeylerden ilk aşkımız;
Hatırası bile yabancı gelir.
Hayata beraber başladığımız,
Dostlarla da yollar ayrıldı bir bir;
Gittikçe artıyor yalnızlığımız.

Gökyüzünün başka rengi de varmış!
Geç farkettim taşın sert olduğunu.
Su insanı boğar, ateş yakarmış!
Her doğan günün bir dert olduğunu,
İnsan bu yaşa gelince anlarmış.

Ayva sarı nar kırmızı sonbahar!
Her yıl biraz daha benimsediğim.
Ne dönüp duruyor havada kuşlar?
Nerden çıktı bu cenaze? ölen kim?
Bu kaçıncı bahçe gördüm tarumar?

Neylersin ölüm herkesin başında.
Uyudun uyanamadın olacak.
Kimbilir nerde, nasıl, kaç yaşında?
Bir namazlık saltanatın olacak,
Taht misali o musalla taşında.




Bugün (12 Ekim) olan diğer önemli olaylar:


1492: Cenovalı denizci Kristof Kolomb, karaya ayak bastı. Buraya 'Aziz Kurtarıcı' anl****** gelen 'San Salvador' adını verdi.


1579: Sadrazam Sokollu Mehmet Paşa, bir Boşnak tarafından sarayında öldürüldü.


1935: Tanınmış İtalyan tenor Luciano Pavarotti doğdu.


1958: Başbakan Adnan Menderes yurttaşlardan 'vatan cephesi' kurmalarını istedi.



1964: '007 James Bond'un yaratıcısı İngiliz yazar Ian Fleming öldü.


1984: IRA, Margaret Thatcher'in kaldığı otele bomba attı. Margaret Thatcher kurtuldu, fakat beş kişi öldü.


1987: Türkiye Cumhuriyeti'nin altıncı Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk 84 yaşında öldü.


1991: Sovyetler Birliği Başkanı Gorbaçov ile diğer cumhuriyet liderlerinin bir araya geldiği Devlet Konseyi toplantısında KGB'nin lağvedilmesi kararı alındı.


2001: Orkestra şefi Hikmet Şimşek 77 yaşında vefat etti.
 
Halikarnas Balıkçısı olarak da bilinen Cevat Şakir Kabaağaçlı, 1973 yılında 87 yaşında öldü.

[IMG]http://img399.imageshack.us/img399/7639/1013cevatsakirkabaagaclqb7.jpg[/IMG]

Denizi ve deniz insanlarını destanlaştıran öykü ve romanlarıyla edebiyatımızda kendine özgü bir yer açan Halikarnas Balıkçısı, 1886'da İstanbul'da doğdu.

Önce Robert Kolej'i bitirdi, sonra yüksek öğrenimini Oxford Üniversitesi Yeni Çağlar Tarihi Bölümü'nde tamamladı. İstanbul'a dönünce Resimli Ay, Resimli Hafta, Diken, İnci gibi dergilerde yazı ve çevirileri yayımlandı, kapak resimleri, süslemeler ve karikatürler çizdi.

1924'te, Resimli Hafta'da yayımlanan asker kaçaklarıyla ilgili bir öyküsü yüzünden halkı savaş aleyhine kışkırttığı gerekçesiyle İstiklal Mahkemesi'nce üç yıl Bodrum'da kalebentliğe mahkum edildi.

Birbuçuk yıl sonra af çıkarılsa da İstanbul'a dönmedi, çok sevdiği Bodrum'da kaldı ve Halikarnas Balıkçısı takma adını kullanarak balıkçılık, süngercilik yaptı.

1947'de İzmir'e yerleşerek hayatını gazetecilik yaparak kazandı. Türkiye'nin ilk turist rehberi oldu. 13 ekim 1973'te kemik kanserinden öldü, isteği üzerine Bodrum'da toprağa verildi.

İlk yazılarının dışında, 1926'dan sonra özellikle deniz hikayeleriyle tanındı. Öykülerinde çoğunlukla Ege ve Akdeniz'de gelişen, denize bağlı olayları anlattı.

İçinde yaşadığı, en küçük ayrıntılarına kadar bildiği hür ve asi denizi, kaderleri denizin emrinde olan balıkçıları, dalgıçları, sünger avcılarını ve gemileri zengin bir terim ve mitologya hazinesinden güçlenerek, denize karşı sonsuz bir hayranlıktan gelen şiirli, yer yer aksayan, ama sürükleyip ***üren bir anlatımla hikaye ve romana geçirdi.

Eleştirmen Fethi Naci, yazma tutkusu bakımından Sait Faik'e benzettiği Halikarnas Balıkçısı'nın yazmasa deli olacağı şeyleri yazdığını söylüyor: "Denizin güzelliği, insanların iyiliği ve insanların çirkinliği, kötülüğü! Onu yazma eylemine iten budur. Yoksa roman kurgusuymuş, romana özgü hareketler yaratarak bu hareketler içindeki kişileri geliştirmekmiş umurunda değildir."

Yazı ve düşünceleriyle döneminin önemli aydınlarını da etkiledi, çeşitli dillerden 100 kadar kitap çevirdi ve 1971'de Devlet Kültür Armağanı aldı.




Bugün (13 Ekim) olan diğer önemli olaylar:


1914: Garrett Morgan gaz maskesini icat etti ve patentini aldı.


1923: TBMM'de, Ankara'nın hükümet merkezi olması kararlaştırıldı.


1951: Cumhuriyet gazetesinin düzenlediği güzellik yarışmasında, Günseli Başar Türkiye Güzellik Kraliçesi seçildi.


1955: Suna Kan, Viotti Keman Yarışması'nda birinci oldu. Yarışma, ünlü İtalyan kemancı Giovanni Battista Viotti adına düzenlenmişti.


1968: Avustralya'ya ilk Türk işçi kafilesi hareket etti.


1983: 12 Eylül 1980'den sonra oluşturulan Danışma Meclisi'nin görevi sona erdi.


1986: Tiyatro sanatçısı Kamran Yüce 60 yaşında trafik kazasında öldü.


1994: Mali Polis, Halil Bezmen'e ait trilyonlarca lira değerindeki antika, tarihi eser ve tabloyu, ABD'ye kaçırılmak üzereyken ele geçirdi.


1995: Prag'daki Dünya Grekoromen Güreş Şampiyonası'nda, 82 kiloda Hamza Yerlikaya Dünya Şampiyonu oldu.



1995: İngiliz fizikçi Joseph Rotblat ve içinde bulunduğu antinükleer grup, Nobel Barış Ödülü'nü aldı.


1996: Radikal gazetesi yayın hayatına başladı.


1999: Sinema ve tiyatro yazarı Mahmut Tali Öngören öldü.
 
► 03/11/1493 Kristof Kolomb, ikinci seyahatinde Karayip Adaları'nı keşfetti.


► 03/11/1507 Leonardo da Vinci'ye Lisa Gherardini'nin (Mona Lisa) tablosunu yapma işi verildi. Lisa del Giocondo'nun kocası, karısının 3 dişinin çekilmesi ve yerlerine takma diş takılmasının ardından, Da Vinci'ye ''Mona Lisa'' tablosunu ısmarladı.


► 03/11/1839 ''Gülhane Hattı Hümayunu''nun açıklanmasıyla Tanzimat devri başladı.


► 03/11/1888 Londra'da Karındeşen Jack, son kurbanını öldürdü.2002 yılında cinayet romanları yazarı Patricia Cornwell, araştırmaları sonucu Karındeşen Jack'in, İngiliz empresyonist ressam Walter Richard Sickert (1860-1942) olduğunu iddia etti.


► 03/11/1912 Tamamı metalden yapılmış ilk uçak, Fransa'da, pilotlar Ponche ve Prinard tarafından uçuruldu.


► 03/11/1918 İngilizler Musul'u işgal etti.


► 03/11/1921 New York'ta süt taşıyıcıları greve gitti ve binlerce galon süt, New York caddelerine döküldü.


► 03/11/1936 Ankara'da Çubuk Barajı açıldı.


► 03/11/1957 Sovyetler Birliği, ikinci yapay uydu Sputnik 2'yi yörüngesine fırlattı. Bu uyduda, uzaya giden ilk hayvan olan Laika adlı köpek de bulunuyordu.


► 03/11/1969 Fenerbahçe'nin ve milli takımın unutulmaz kaptanı Zeki Rıza Sporel öldü.


► 03/11/1971 Tarihi Tepebaşı Tiyatrosu, yangın sonucu harap oldu.


► 03/11/1983 Atatürk Barajı ve Hidroelektrik Santrali'nin temeli atıldı.


► 03/11/1986 Zaman Gazetesi yayın hayatına başladı.
03/11/1986 Zaman gazetesi yayın hayatına başladı.


► 03/11/1991 İsrail ve Filistin yetkilileri arasındaki ilk yüz yüze görüşmeler, Madrid'de başladı.


► 03/11/1992 İllionis'te Demokrat Carol Moseley-Braun, ABD Senatosuna seçilen ilk siyah kadın oldu.


► 03/11/1996 Susurluk'taki trafik kazasında İstanbul Emniyet Müdür Yardımcısı Hüseyin Kocadağ ile birlikte 3 kişi öldü, DYP Şanlıurfa Milletvekili Sedat Edip Bucak yaralandı. Ölenlerden birinin ''Mehmet Özbay'' sahte kimlikli Abdullah Çatlı olduğu saptandı.


► 03/11/2002 Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP), erken genel seçimlerden birinci parti çıktı.
 
Geri
Üst