Tarihte Bugün (Günceldir)

Efes'teki arkeolojik kazılarda, 'Prytaneion' adı verilen bölümde 1956'da dünyaca ünlü Artemis heykeli gün ışığına çıkarıldı.

[IMG]http://img179.imageshack.us/img179/6729/0918artemisheykelids3.jpg[/IMG]

Tarihi milattan önce 6 binlere uzanan Efes, Küçük Menderes nehrinin sularını boşalttığı körfezin yakınında kuruldu.

Milattan önce 11 yüzyılda Atina Kralı Kodros’un oğlu Androklos, Anadolu’ya gelerek Efes civarına yerleşti.

Helenler buraya geldiklerinde Anadolu’nun hemen hemen her yerinde olduğu gibi Ana Tanrıça Kybele’yi baş tanrı olarak buldu. Yerli halkla anlaşabilmek için Artemis’i ana tanrıçayla bir tutarak aynı yerde tapınmaya başladılar.

Artemis Efes’te Anadolu’nun ana tanrıçası Kybele’nin yerini alarak bereket tanrıçası oldu.

Milattan önce 625'te ise ilk Artemis tapınağı inşa edildi. Milattan önce ikinci yüzyılda Romalıların egemenliği altına giren Efes hızla gelişmeye başladı ve Roma İmparatorluğu'nun Küçük Asya’daki başkenti olarak en parlak dönemini yaşadı.

1304 yılında Selçuklular tarafından ele geçirilen kent 1426 yılında Osmanlı topraklarına katıldı. 1914'te adı Selçuk olarak değiştirilen Efes, 1957 yılında İzmir’in ilçesi oldu.



Bugün (18 Eylül) olan diğer önemli olaylar:


1851: Amerikan gazetesi New York Times yayımlanmaya başlandı.


1921: Sakarya Meydan Savaşı'nın kazanılmasının ardından Ankara'ya dönen Mustafa Kemal, coşkuyla karşılandı.


1934: Sovyetler Birliği, Milletler Cemiyeti'ne girdi.


1948: Pakistan'ın Kurucusu Muhammed Ali Cinnah öldü.



[COLOR=***nna]1961: Yassıada mahkumları Kayseri Cezaevi'ne nakledildi.


1962: Kıbrıs'ta Rauf Denktaş'a suikast girişiminde bulunuldu.


1971: Türkiye Güzeli Filiz Vural Avrupa Güzeli seçildi.


1978: ABD Başkanı Jimmy Carter öncülüğünde, Mısır Devlet Başkanı Enver Sedat ve İsrail Başbakanı Menahem Begin barış anlaşması imzaladılar.[/COLOR]


1993: Saz sanatçısı Nida Tüfekçi, 64 yaşında öldü.


1997: 'Bizimkiler' televizyon dizisinin 'Hakim Bey'i, tiyatro ve sinema sanatçısı Orhan Çağman 70 yaşında öldü.


2003: Emekli Büyükelçi Ecmel Barutçu vefat etti
.
 
Arjantin Cumhurbaşkanı Juan Peron, 1955'te askeri darbeyle devrildi ve Paraguay'a sürüldü.

[IMG]http://img294.imageshack.us/img294/9283/0919juanperonbx5.jpg[/IMG]

Evita, 1944'te Juan Domingo Peron ile tanıştı. Albay unvanlı Peron, 1943'te askeri darbede rol oynayarak siyasete girdi.

Çalışma Bakanı olarak hükümette yer alan ve düşük gelirli işçilerin durumlarını düzeltmeye yönelik çalışan Juan Peron, 1944'teki darbenin ardından tutuklandı.

Serbest bırakıldıktan sonra Juan, Eva ile evlendi. 1946'da başbakan olan ve iki defa seçilen Peron, 1955 yılında ise askeri darbeyle devrildi ve Paraguay'a sürüldü.

İşçi sendikalarının örgütlenmesinde önemli rol üstlenen Evita ise 1947'de kadınların oy verme hakkı elde etmesini sağladı.

Fakir halka yiyecek, para ve ilaç yardımında bulunan, çocuklar için de yardım kampanyaları düzenleyen Evita Peron, 26 temmuz 1952’de 33 yaşında kanserden öldü.

1973 yılında Peron bir kere daha seçimle başa geldi, 1974 yılında ise yaş***** yitirdi. Peron'un evlendiği yeni eşi Isabel Peron başa geçti ancak 1976'da hükümetle beraber düştü




Bugün (19 Eylül) olan diğer önemli olaylar:


1575: Padişah III Murat'ın görevlendirdiği Müneccimbaşı Takiyüddin Efendi'nin öncülüğünde kurulan İstanbul Rasathanesi, açıldı. Rasathane, devrin Şeyhülislamı tarafından 1580'de yıktırıldı. Araştırmacılar, rasathanenin Galatasaray Lisesi civarında kurulduğunu tahmin ediyorlar.


1893: Yeni Zelanda Kolonisi, kadınlara oy hakkı tanıyan ilk ulus oldu. Bu atılımın öncüsü, 1866'da ''adın hareketi'ni başlatan Kate Sheppard idi.


1921: TBMM, Mustafa Kemal Paşa'ya, 'Mareşal' rütbesiyle 'Gazi' unvanı verdi.


1951: Kuzey Atlantik Paktı Konseyi, Türkiye ve Yunanistan'a NATO'ya katılma çağrısı yaptı.



1961: Eski başbakanlardan, Ordinaryüs Prof. Şemsettin Günaltay öldü.


1970: Türk Hava Yollarının 'Antalya' adlı uçağı Isparta yakınlarında düştü: 154 kişi öldü.


1981: Yahya Demirel, Türk vatandaşlığından çıkarıldı.


1982: İsveç'te seçimleri Sosyal Demokratlar kazandı; Olof Palme başbakan oldu.



1985: Meksika'nın başkenti Meksiko'da meydana gelen 8.1 büyüklüğündeki depremde, 35 binden fazla kişi öldü.


1987: 10'uncu Akdeniz Oyunlarında Serbest Güreş Milli Takımı, 6 altın, 1 gümüş madalya ile takım halinde şampiyon oldu
.
 
Naim Süleymanoğlu, 1988 yılında Seul Olimpiyat Oyunları'nda halter dalında altı dünya rekoru kırdı.

[IMG]http://img232.imageshack.us/img232/7163/0920naimsuleymanoglund0.jpg[/IMG]

Bulgaristan'da 1967'de doğan Süleymanoğlu, haltere 1977'de dokuz yaşında başladı.

15 yaşında Brezilya'da düzenlenen Dünya Gençler Halter Şampiyonası'nda iki altın madalya alarak şampiyon olan Süleymanoğlu, halter tarihinde en genç dünya rekortmeni unvanını aldı.

Kariyeri boyunca üç olimpiyat altın madalyası, yedi dünya şampiyonluğu ve altı Avrupa şampiyonluğu olan 'cep herkülü', 46 kez dünya rekoru kırdı.

1984, 1985 ve 1986'da dünyada yılın haltercisi seçilen Süleymanoğlu, Türkiye adına müsabaklara katılmak için 1986'da Melbourne'de düzenlenen Dünya Halter Şampiyonası'nda Türkiye Büyükelçiliği'ne sığınarak Türkiye'ye iltica etti.

1988'de Avrupa Halter Şampiyonası'na Türkiye adına katılan ve üç altın madalya kazanan Süleymanoğlu'nun 1988 Seul Olimpiyatları'na Türkiye adına katılabilmesi için Türk hükümetince Bulgaristan'a 1 milyon dolar ödendi ve gerekli izin alındı.

Süleymanoğlu, 60 kg koparmada sırasıyla 145 kg, 150.5 kg, 152.5 kg, silkmede 175 kg, 188,5 kg, 190 kg, toplamda da 320 kg, 339 kg, 342.5 kg kaldırarak dokuz dünya altı olimpiyat rekoru kırdı.

1992 Barcelona Olimpiyatları, 1993 Dünya Şampiyonası, 1995 Avrupa halter şampiyonası ve Çin'de yapılan dünya şampiyonasından altın madalya ile dönen Süleymanoğlu, Uluslararası Halter Federasyonu'nun aralık 2000'de Atina'da toplanan kongresinde astbaşkanlığa seçildi.




Bugün (20 Eylül) olan diğer önemli olaylar:


622: Hazreti Muhammed ile Hazreti Ebu Bekir, Medine'ye ulaştı.


1519: Portekizli kaşif Magellan, 270 kişi ve beş gemiyle İspanya'dan yola çıktı.


1933: Başbakan İsmet İnönü ve Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras'ın, Sofya'yı ziyaretinde, 1929 Tarafsızlık Antlaşması'nın süresi uzatıldı.


1937: Dolmabahçe Sarayı Veliahd Dairesi'nde, Atatürk'ün de isteğiyle, Türkiye'nin ilk resim ve heykel müzesi açıldı.



1946: Basın Kanunu TBMM'de kabul edildi.


1985: Halk müziği yorumcusu, opera sanatçısı, besteci ve şair Ruhi Su, 73 yaşında öldü.


1992: Özgür Gündem Gazetesi Yazarı Musa Anter, Diyarbakır'da öldürüldü.


1992: Gazeteci-Yazar İlhami Soysal, 64 yaşında öldü.


1994: Bakü'de petrol anlaşması imzalandı. İngiliz BP, Amerikan Amaco, Penzol, Rus Lukoil ve TPAO, bir konsorsiyum oluşturdu.
 
Ressam ve Şair Bedri Rahmi Eyüboğlu, 1975 yılında 62 yaşındayken yaş***** yitirdi.

Dünyaca ünlü Türk ressam ve şairi Bedri Rahmi Eyüboğlu, 1927’de Trabzon Lisesi’nde ünlü ressam Zeki Kocaemmi’nin öğrencisi oldu.

1929’da İstanbul Güzel Sanatlar Lisesi’ne giren ve ilk şiirlerini bu dönemde yazan Eyüboğlu, 1936 yılında Eren Eyüboğlu ile evlendi.
09_21-Bedri_Rahmi_Eyuboglu.jpg

1940’lardan sonra duvar resimlerine yönelen, 1950’de mozaik çalışmalarına başlayan ve bu alanda uluslararası başarılar elde eden Eyüboğlu, 1958'de Uluslararası Brüksel Sergisi için 272 metrekarelik bir mozaik pano gerçekleştirdi ve bu eseriyle serginin büyük ödülü olan altın madalyayı kazandı.

1969'da Sao Paulo Bienali'nde onur madalyası kazanan Eyüboğlu, 1927’de başladığı resim öğretmenliğini ise ölümüne kadar sürdürdü.
 
Bugün (21 Eylül) olan diğer önemli olaylar:

1903: İlk kovboy filmi Kit Carson'un prömiyeri ABD'de yapıldı.

1932: Himayei Etfal Cemiyeti tarafından düzenlenen 'Alaturka Güreş' müsabakaları Taksim Stadyumu'nda yapıldı.

1938: İlk TV haber programı, BBC'de yayınlandı.

1943: Karikatürist Sedat Nuri İleri 55 yaşında öldü.

1943: İnönü Ansiklopedisi'nin ilk fasikülü yayımlandı.

1947: Zonguldak Kozlu kömür ocaklarındaki grizu patlamasında 48 işçi öldü.

1960: 27 Mayıs günü, 'Milli Birlik ve Hürriyet Bayramı' olarak kabul edildi.

1973: Sanat tarihçisi Tahsin Öz öldü.

1980: Orgeneral Haydar Saltık, Devlet Başkanı Genel Sekreteri oldu. Aynı gün Başbakan Bülend Ulusu, hükümetini açıkladı.

1989: Sinema Yönetmeni ve Yapımcı Ertem Eğilmez öldü.

2000: Gazeteci-Yazar Ahmet Taner Kışlalı suikastında araca bombayı yerleştirdiği belirtilen Rüştü Aytufan, Sapanca'da yakalandı.
 
Besteci ve müzik yorumcusu Fikret Kızılok, tedavi gördüğü İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'nde 2001'de yaş***** yitirdi.

[IMG]http://img184.imageshack.us/img184/4714/0922fikretkizilokun4.jpg[/IMG]

1946 yılında İstanbul’da dünyaya gelen Kızılok, müzikle Galatasaray Lisesi’nin ilkokul kısmında tanıştı.

'Yumma Gözün Kör Gibi ! Yağmur Olsam', Kızılok’un asıl çıkışını yaptığı plak oldu.

Kızılok, 22 eylül 2001 günü uzun süre çektiği rahatsızlığın neticesi olarak kaldırıldığı hastanede hayata veda etti.

Bu kalp seni unutur mu?

Yıllar geçse de üstünden, bu kalp seni unutur mu
Kader gibi istemeden, bu kalp seni unutur mu
Bir hasretlik yüzün vardı, içinde bir hüzün vardı
Söyleyecek sözün vardı, bu kalp seni unutur mu
Bu kalp seni unutur mu, kalbim seni unutur mu

Anlamı yok tüm sözlerin, sensiz geçen gecelerin
Yaşanacak senelerin, bu kalp seni unutur mu
Bambaşka bir halin vardı, farketmeden beni sardı
Benliğimi benden aldı, bu kalp seni unutur mu
Bu kalp seni unutur mu, kalbim seni unutur mu

Bana aşkı veren sendin, sonra alıp giden sendin
Yollarımız ayrı derdin, bu kalp seni unutur mu
Oysa düşlerim başkaydı, birdenbire yarım kaldı
Yaşanacak çok şey vardı, bu kalp seni unutur mu
Bu kalp seni unutur mu, bu kalp seni unutur mu

Her gün akşam yastığımda, üşüyorum yokluğunda
Yaşıyorum boşluğunda, bu kalp seni unutur mu
Bambaşka bir halin vardı, farketmeden beni sardı
Benliğimi benden aldı, bu kalp seni unutur mu
Bu kalp seni unutur mu, bu kalp seni unutur mu

Solo albümler:

'Not Defterimden'
'Zaman Zaman'
'Yana Yana'
'Olmuyo Olmuyo'
'68'ler'
'Seçme Eserler - 68'ler 2'
'Yadigar'
'Mustafa Kemal-Devricinin Güncesi'
'Gün Ola Devran Döne'




Bugün (22 Eylül) olan diğer önemli olaylar:


1520: Dokuzuncu Osmanlı Padişahı Yavuz Sultan Selim öldü.


1792: Fransa'da cumhuriyet ilan edildi.


1903: İtalo Marconi, kornet dondurma külahının patentini aldı.


1908: Bulgaristan, Osmanlı'dan bağımsızlığını ilan etti.



1919: Türkiye İşçi ve Çiftçi Sosyalist Fırkası kuruldu.


1932: Yazar, gazeteci ve besteci Ahmet Rasim 68 yaşında öldü.


1943: Ankara Fen Fakültesi kuruldu.


1959: Avrupa ile ABD arasındaki ilk telefon kablo hattı resmen açıldı.



1964: Sosyal Demokrat Parti kuruldu.


1964: Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel, Yassıada hükümlüsü Refik Koraltan, Rüştü Erdelhun, Selim Yatağan ve Nedim Ökmen'i hastalık nedeniyle affetti.


1980: İran-Irak savaşı başladı.


1984: Gökova Körfezi'nde, Ören ve Türkevleri köyleri civarında kurulması planlanan termik santralın yapımını engellemek isteyen köy kadınları, yol kapatma eylemi yaptı.



1985: Fransız hükümeti, 10 temmuz 1985'de batan Greenpeace'e ait 'Rainbow Warrior' gemisini, Fransız gizli servisi ajanlarının batırdığını kabul etti.


1993: New York Metropolitan Müzesi, 'Karun Hazinesi'ni Türkiye'ye geri göndermeye karar verdi.


2000: Bakanlar Kurulu, Kopenhag Kriterleri ile paralel olan İnsan Hakları Raporu'nu kabul etti.
 
TARİHTE BUGÜN "23 Eylül"
Psikanalizin babası sayılan Sigmund Freud, 1939'da Londra'da öldü.

09_23-Sigmund_Freud.jpg


Freud, Musevi bir ailenin çocuğu olarak 1856'da Moravia'da doğdu.

Viyana Lisesi'nin Avusturya devlet arşivlerine gönderdiği kayıtlar, Avusturyalı doktor ve psikolog Freud'un lisedeyken doğa bilimleri hariç tüm derslerden yüksek notlar aldığını gösterdi. Sigmund Freud

Lisede özellikle Almanca ve ahlak dersinden en yüksek notları alan Freud'un, din, Latince, Yunanca, fizik, matematik, tarih, coğrafyada da başarılı olduğu görülüyor.

Öncelikle hipnoz üzerinde çalışmış olan Freud, daha sonra hastayı uygun yöntemlerle tedavi etmenin yollarını aramış ve serbest çağrışım yöntemiyle hastanın aklından geçen herşeyi eksiksizce anlatması ilkesine dayanan psikanalizi geliştirmişti.

"Hiçbir erkek, cinsel ilişki kurmak istemeyeceği bir kadınla yakın arkadaş olmaz" önermesi Freud'a ait.

Freud'un bazı eserleri:

# 'Gündelik Yaşamın Psikopatolojisi'
# 'Düşlerin Yorumu'
# 'Psikanaliz Üzerine Beş Ders'
# 'Totem ve Tabu'
# 'Narsisizmin İncelenmesine Giriş'
# 'Uygarlığın Huzursuzluğu'
# 'Haz İlkesinin Ötesinde Ben ve İd'
# 'Musa ve Tektanrıcılık'

Freud'un 1873 yılında mezun olduğu Viyana Lisesi'nin adı daha sonra 'Sigmund Freud' olarak değiştirildi.



Bugün (23 Eylül) olan diğer önemli olaylar:

# 1856: İzmir-Aydın hattı demiryolu imtiyazı, bir İngiliz şirketine verildi. 1866 yılında işletmeye açılan 612 kilometrelik demiryolu hattının imtiyazı 15 ekim 1950'de dolacaktı. Ancak genç Cumhuriyetin hükümeti, bu hattı 30 mayıs 1935'te satın aldı.

# 1942: Naziler, Auschwitz'te gazla öldürme katliamlarına başladı.

# 1947: Bulgaristan Partisi Lideri Nikola Petkov asıldı.

# 1954: Doğu Almanya polisi, 400 kişiyi, ABD ajanı olmak iddiasıyla tutukladı.

# 1961: THY'nin Kıbrıs-Adana-Ankara seferini yapan 'Tay' uçağı, Etimesgut Havaalanı yakınlarında Karanlıktepe'ye çarparak düştü, 28 kişi öldü.

# 1969: ODTÜ öğrencisi Taylan Özgür, İstanbul'da polis tarafından vurularak öldürüldü.

# 1996: Anayasa Mahkemesi, Türk Ceza Kanunu'nun, evli erkeğin zinasına ayrıcalık tanıyan maddesini iptal etti.

# 1999: Abdullah Öcalan, bir açıklama yaparak, terör örgütünden bir grubun silahlarıyla birlikte Türkiye'ye gelip teslim olmasını istedi.
 
Bugün (23 Eylül) olan diğer önemli olaylar:

# 1856: İzmir-Aydın hattı demiryolu imtiyazı, bir İngiliz şirketine verildi. 1866 yılında işletmeye açılan 612 kilometrelik demiryolu hattının imtiyazı 15 ekim 1950'de dolacaktı. Ancak genç Cumhuriyetin hükümeti, bu hattı 30 mayıs 1935'te satın aldı.

# 1942: Naziler, Auschwitz'te gazla öldürme katliamlarına başladı.

# 1947: Bulgaristan Partisi Lideri Nikola Petkov asıldı.

# 1954: Doğu Almanya polisi, 400 kişiyi, ABD ajanı olmak iddiasıyla tutukladı.

# 1961: THY'nin Kıbrıs-Adana-Ankara seferini yapan 'Tay' uçağı, Etimesgut Havaalanı yakınlarında Karanlıktepe'ye çarparak düştü, 28 kişi öldü.

# 1969: ODTÜ öğrencisi Taylan Özgür, İstanbul'da polis tarafından vurularak öldürüldü.

# 1996: Anayasa Mahkemesi, Türk Ceza Kanunu'nun, evli erkeğin zinasına ayrıcalık tanıyan maddesini iptal etti.
 
Türk Sanat Müziği Sanatçısı Zeki Müren, TRT İzmir Stüdyosu'nda katıldığı program sırasında fenalaşarak yaş***** yitirdi.

[IMG]http://img129.imageshack.us/img129/6898/0924zekimurenbw6.jpg[/IMG]

1931 yılında Bursa'da doğan Müren, İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi'nin Yüksek Süsleme Bölümü Sabih Gözen atölyesinden mezun oldu.

Bursa'da tamburi İzzet Gerçeker'den aldığı solfej ve usül dersleriyle musiki bilgileri öğrenmeye başlayan sanatçı, 1950'de sınavla İstanbul radyosu'na girdi.

600'ü aşkın plak, kaset, CD dolduran Müren'in plağa okuduğu ilk şarkı ise Şükrü Tunar'ın 'Bir Muhabbet Kuşu' güfteli şarkısı.

'Sanat güneşi' unvanlı Müren, 1955'te, 'Manolyam' adlı şarkısıyla Türkiye'de ilk kez verilen Altın Plak ödülünü kazandı.

Kalp rahatsızlığı ve şeker hastalığı yüzünden 1980'den sonra sahneden uzaklaşan sanatçı, Bodrum'daki evine kapandı.

Müren, TRT İzmir Stüdyosu'nda katıldığı program sırasında fenalaşarak yaş***** yitirdi.




Bugün (24 Eylül) olan diğer önemli olaylar:


1566: Onbirinci Osmanlı Padişahı II Selim tahta çıktı.


1882: İstanbul Beyazıt Kütüphanesi kuruldu.


1884: İkinci Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, İzmir'de dünyaya geldi.


1947: Hindistan'da Müslüman mültecileri taşıyan tren, Pencap sınırında durduruldu. Sihler, bin 200 mülteciyi kurşuna dizdi.



1956: Türk Dil Kurumu 'En İyi Yapıt Ödülü'nü, 'Ali' adlı romanıyla Orhan Hançerlioğlu kazandı.


1960: Yüksek Adalet Divanı kuruldu.


1973: Şair Şükufe Nihal (Başar), 77 yaşında İstanbul'da öldü. Padişah V Murat'ın baştabibi Emin Paşa'nın oğlu Miralay Ahmet Beyin kızı olan Şükufe Nihal, Mütareke yıllarında ikinci eşi Ahmet Hamdi (Başar) ile Müdafai Milliye Grubu'nda çalıştı. Kadınlar Birliği'nin kurucuları arasında yer aldı.


1973: Şilili Şair Pablo Neruda, Santiago'da öldü.


1999: 12 mart 1971 Muhtırası'nda imzası bulunan eski Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Muhsin Batur öldü.
 
İstanbul'da 1925 yılında tulumbacı teşkilatı yerine, modern motorlu itfaiye teşkilatı kuruldu.

[IMG]http://img218.imageshack.us/img218/7181/0925itfaiyeaj8.jpg[/IMG]

Padişah III Murat tarafından 1579 yılında İstanbul kadısına hitaben yazılan bir fermanda, evlerin çatısında, ulaşabilecekleri uzunlukta bir merdiven ve içi su dolu bir fıçı bulundurulması salık verildi.

Şehirde çıkan yangınları söndürmek amacıyla kurulan ilk teşkilat 'Yeniçeri Tulumbacı Ocağı' oldu.

1826 yılında yeniçeriliğin kaldırılmasından sonra mahalle tulumbacıları ve itfaiye ekipleri 'Bostancı Tulumbacılar Ocağı' oldu.

1872 yılında Askeri İtfaiye Teşkilatı, Cumhuriyetin ilanının ardından modern motorlu itfaiye teşkilatı kuruldu.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığı'na bağlı ekipler, itfaiye teşkilatının kuruluşunun 290'ıncı yılı nedeniyle ilköğretim okullarında eğitim ve tatbikatlara devam ediyor.




Bugün (25 Eylül) olan diğer önemli olaylar:


1396: Yıldırım Bayezid, Niğbolu Zaferi'ni elde etti.


1561: Şehzade Bayezid idam edildi.


1911: İtalya, Osmanlı Devleti'ne savaş ilan etti.


1956: İstanbul'da geniş çaplı istimlak çalışmaları başlatıldı.


1960: Yassıada'da tutuklu bulunan eski Cumhurbaşkanı Celal Bayar, kemeriyle intihar girişiminde bulundu. Bayar, nöbetçi teğmen tarafından kurtarıldı.


1974: Bilim adamları, aerosol spreylerin ozon tabakasını tahrip ettiği konusunda uyarıda bulundu.



1979: Arjantin Devlet Başkanı Juan Peron'un eşi Eva Peron'un yaşam öyküsünü anlatan''Evita' müzikalinin prömiyeri, Broadway Tiyatrosu'nda yapıldı.


1982: Türkiye'nin ilk kadın Büyükelçisi Filiz Dinçmen, Amsterdam'da görevine başladı.


2001: Tekel'in Küba ile ortak kurduğu TEKA Puro Fabrikası İstanbul'da açıldı.
 
Kaptanı Derya Barbaros Hayrettin Paşa, Cenevizli Amiral Andrea Doria komutasındaki Haçlı donanmasına karşı Preveze Deniz Zaferi'ni 1538'de kazandı.

Savaş, Adriyatik Denizi'nin Arta Körfezi kıyısında Preveze Kalesi önündeki açık sularda yapıldı.

Preveze Zaferi'nden sonra Akdeniz, Türk gölü haline geldi.

Osmanlılar, 400 şehit ve 800 yaralı verdi. Bir Osmanlı gemisi de hasar gördü.
09_27-Barbaros_Hayrettin_Pasa.jpg

Avrupa krallarının desteğindeki deniz korsanlığının önüne geçilip, deniz seyahati, ticareti ve sahildeki halkın emniyet ve huzuru sağlandı.

09_27-Preveze_Deniz_Savasi.jpg


Kuzey Afrika’daki İslam devletleri, Avrupa devletlerinin saldırılarından korundu. Denizden hac yolu emniyet altına alındı.
 
Bugün (27 Eylül) olan diğer önemli olaylar:

1529: Kanuni Sultan Süleyman komutasındaki Osmanlı ordusu Viyana'yı kuşatmaya aldı.

1922: Yunan Kralı I Konstantin Anadolu yenilgisi sonrasında tahtını terk etmek zorunda kaldı.

1931: 1930'da Türkiye'nin de katılımıyla ilk kez resmi nitelik kazanan Balkan Oyunları'nın ikincisi başladı.

1951: Kurtuluş Savaşı'nda yararlılıkları bulunan Yörük Ali Efe, Nazilli'nin Kavaklı Köyü'nde öldü.

1961: Suriye'de askeri darbe oldu. Yeni hükümet, Birleşik Arap Cumhuriyeti'nden ayrıldığını ilan etti. Türkiye, Suriye'nin yeni hükümetini tanıdı.

1970: Arap Zirvesi Mısır'da toplandı. Ürdün Kralı Hüseyin ile Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) lideri Yaser Arafat, ateşkes anlaşması imzaladı.

1971: Türk-İran demiryolu hattı, Van feribot iskelesinde düzenlenen törenle açıldı.

1973: Seçim gezisi için Isparta'ya gelen CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit'e taş ve şişe atıldı.

1976: Ankara'da 'DGM'ye Hayır' mitingi düzenlendi.

2000: Zorunlu Deprem Sigortası uygulaması başlatıldı.

2003: TÜBİTAK-BİLTEN tarafından teknoloji transferiyle üretilen Türkiye'nin ilk mini gözlem uydusu BİLSAT, Rusya'dan uzaya gönderildi.

2003: Türkiye'nin ilk milli maratoncularından, Balkan ve Doğu Akdeniz kupalarında şampiyonlukları bulunan Şevki Koru, 94 yaşında vefat etti.
 
Fransız kimya ve biyoloji bilgini Dr. Louis Pasteur, 1865'te yaş***** yitirdi.

Ecole Normale Superiéur'ün fen bölümünü bitiren Pasteur, 1847'de fizik ve kimya dalında doktora derecesi aldı.

Bu yıllarda izomerlik, kristal yapı ve optik etkinlik konularındaki çalışmalarıyla adını duyurmayı başaran Pasteur, 1848'de Strasbourg Fen Fakültesi'nde yardımcı kimya profesörlüğüne yükseltildi.
09_28-Dr_Louis_Pasteur.jpg

1854'te Lille Fen Fakültesi'nde kimya profesörlüğüne ve Ecole Normale'de kurulmasını istediği araştırma laboratuarının yöneticiliğine getirildi.

Bu laboratuarda, 1871'de şarbon, tavuk kolerası ve kuduz gibi virütik hastalıklar, bağışıklık mekanizması ve aşı hazırlama teknikleri üzerinde çalışmaya başlayan Pasteur, kuduz köpekler üzerindeki incelemelerini daha güvenli bir ortamda yapabilmek için 1885'te eski bir imparatorluk şatosunu amaca uygun olarak düzenleyerek, Pasteur Enstitüsü'nün çekirdeğini oluşturdu.

09_28-Dr_Louis_Pasteur1.jpg


Aşı tarihinde ikinci önemli bilim adamı olan Louis Pasteur, kuduz aşısını geliştirirken birçok kral ve kraliçe yanında Osmanlı padişahı İkinci Abdülhamid’den de yardım istedi.

Padişah bu isteği karşılıksız bırakmadı, 800 bin altın ile birlikte bir nişan gönderdi, Paris’e göndereceği bir grup hekime bu aşının üretiminin öğretilmesini talep etti.

Zoeros Paşa başkanlığında Pasteur’ün laboratuarına giden yedi kişilik ekip bir yıl sonra yurda döndü ve Pasteur’ün kuduz aşısını kullanıma sunmasından bir yıl sonra, 1886’da İstanbul’da kuduz aşısı üretmeye başladı.
 
Bugün (28 Eylül) olan diğer önemli olaylar:

1730: Patrona Halil isyanı başladı.

1891: 'Moby Dick'in yazarı, Amerikalı şair ve yazar Herman Melville 72 yaşında öldü.

1920: Kazım Karabekir komutasındaki Türk ordusu, Doğu'da Ermenileri yendi.

1950: BM emrine verilen Kore Birliği, Türkiye'den yola çıktı. Birlik, önce özel trenlerle İskenderun'a nakledildi; buradan da gemilerle Kore'ye doğru hareket etti.

1955: Türk Migros İstanbul'da hizmete başladı.

1970: Mısır Devlet Başkanı Cemal Abdül Nasır öldü.

1982: Halk arasında 'Banker Kastelli' diye anılan Abidin Cevher Özden, Tunus'ta yakalandıktan sonra Türkiye'ye getirilerek tutuklandı.

1993: Şair Tevfik Akdağ 61 yaşında İstanbul'da öldü.

1995: Filistin Kurtuluş Örgütü lideri Yaser Arafat ile İsrail Başbakanı İzak Rabin, Batı Şeria'nın Filistin yönetimine devri konusunda anlaştılar.
 
( 29 Eylül )

29/09/1499 Olay İnebahtı Kalesi fethedildi.

29/09/1547 Doğum "Don Kişot"un yaratıcısı İspanyol yazar Miguel de Cervantes doğdu. (ö. 1616)

29/09/1571 Doğum Caravaggio, İtalyan ressam (ö. 1610)

29/09/1887 Olay İlk gramofon patenti, Alman kâşif Emil Berliner tarafından alındı.

29/09/1901 Doğum İtalyan asıllı Amerikalı Nobel ödüllü nükleer fizikçi Enrico Fermi doğdu.

29/09/1901 Doğum Enrico Fermi, ABD'li nükleer fizikçi (ö. 1954)

29/09/1902 Ölüm Émile Zola, Fransız romancı (d. 1840)

29/09/1911 Olay Trablusgarp topraklarının İtalya'nın eline geçmesiyle sonuçlanan ve İtalya ile Osmanlı devletini karşı karşıya getiren Trablusgarp Savaşı başladı.

29/09/1912 Doğum Michelangelo Antonioni, İtalyan yönetmen (ö. 2007)

29/09/1923 Olay Filistin'de İngiliz mandası resmen yürürlüğe girdi.

29/09/1929 Olay Muhsin Ertuğrul'un yönettiği ''Ankara Postası'' filminin ilk gösterimi İstanbul'da yapıldı.

29/09/1933 Olay Komünist Enternasyonal Genel Sekreteri Georgi Dimitrov'un suçlandığı Almanya Meclisi Reichstag'ın yakılması soruşturmasında öteki sanık Marinus Van Der Lubbe, yangını çıkardığını itiraf etti.

29/09/1936 Doğum Bilal İnci, Türk oyuncu (ö. 2005)

29/09/1936 Doğum Silvio Berlusconi, İtalyan siyasetçi

29/09/1937 Olay Çin'de Japon tehdidine karşı güçler birleştiriliyor; Milliyetçi General Çan Kay-şek ile Komünist önder Mao Zedong birlikte davranma kararı aldılar.

29/09/1939 Olay Polonya askerleri geri çekildi, Varşova teslim oldu.

29/09/1941 Olay Kiev'de Nazilerin Babi Yar katliamı başladı. İki günde 60.000 kişi öldürüldü.

29/09/1943 Doğum Lech Walesa, Polonya dayanışma hareketi (Solidarity) lideri

29/09/1948 Doğum Theo Jörgensmann, Alman müzisyen

29/09/1951 Doğum Michelle Bachelet, Şilili politikacı ve devlet başkanı

29/09/1960 Olay Demokrat Parti kapatıldı.

29/09/1967 Ölüm Carson McCullers , ABD'li yazar

29/09/1968 Olay Balkan Binicilik Şampiyonası İstanbul'da düzenlendi. Engel atlama yarışmalarında Türkiye takımı birinci oldu.

29/09/1971 Doğum Sibel Tüzün, Türk şarkıcı

29/09/1972 Olay Milliyet Sanat dergisinin ilk sayısı çıktı.

29/09/1973 Ölüm W. H. Auden, İngiliz şair

29/09/1976 Olay İstanbul Profilo Fabrikası işçilerine polis müdahale etti.1 işçi öldü.

29/09/1979 Olay Tüm Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği (TÖB-DER) Bursa'da miting düzenledi. Polis mitinge müdahale etti. Genel Başkan Gültekin Gazioğlu ile birlikte 301 kişi gözaltına alındı.

29/09/1981 Olay Arayış dergisi yazı işleri müdürü Nahit Duru ile Bakış dergisi yazı işleri müdürü Nazım Kara yetmiş beşer gün hapis cezasına çarptırıldı.

29/09/1983 Olay Basına büyük kısıtlamalar getiren yasa tasarısı 12 Eylül askeri yönetiminin atadığı Danışma Meclisi'nde bir dakikada oylanarak yasalaştı.

29/09/1984 Olay Sinema yönetmeni Atıf Yılmaz 1984'de "Bir Yudum Sevgi"; bir yıl sonra da "Dul Bir Kadın" adlı filmleriyle iki yıl üst üste Altın Portakal Ödülü'nü aldı.

29/09/1985 Ölüm Demokrat Partililerin yargılandığı Yassıada'nın sertliği ile tanınan komutanı Tarık Güryay öldü.

29/09/1986 Olay 1980 askeri darbesi sonrası, Necmettin Erbakan ilk kez Gaziantep'te Refah Partisi (RP) kürsüsünde konuştu.

29/09/1992 Olay Hakkari'nin Şemdinli ilçesi Derecik Jandarma Karakoluna saldıran teröristlerden 200'ü öldürüldü.

29/09/1994 Olay Sosyolog yazar İsmail Beşikçi Özgür Gündem gazetesinde çıkan bir yazısında bölücülük yaptığı iddiasıyla 2 yıl hapis ve 250 milyon lira para cezasına çarptırıldı.

29/09/1994 Olay Eski Adalet Bakanı ANAP'lı Mehmet Topaç, Ankara'daki avukatlık bürosunda, yasadışı Dev-Sol örgütü üyesi oldukları iddia edilen 4 kişinin silahlı saldırısında öldü.

29/09/2000 Olay Güneydoğu'da askerlik yapanların konuştuğu "Mehmedin Kitabı"ında, orduyu küçük düşürdüğü iddiasıyla 2 ila 6 yıl arası hapsi istemiyle yargılanan gazeteci Nadire Mater ile Metis yayınları sorumlusu Semih Sökmen geçen yıl bugün beraat etti.

29/09/2003 Ölüm Gazeteci Tuğrul Şavkay vefat etti
 
Fransız romancı Émile Zola, 1902'de yaş***** yitirdi.

Fransa'da natüralizm akımın öncüsü olan Émile Zola, Paris'te 2 Nisan 1840'da doğdu.

Zola, 1862’de Haşet kitapevinde işe başladı, 1864’de ise ilk hikayeleri basıldı.

'Les Mysteres de Marseille' adlı romanı Marsilya’da tefrika edilen Zola, 1867’de kısa sürede tanınmasını sağlayan 'Therese Raquin'i tamamladı.

1897 yılında Fransız ordusunda Yahudi olması nedeniyle askeri yargının duyarsızlığına kurban giden yüzbaşı Dreyfus’u hükümetin bütün baskılarına rağmen savunan ve Fransa devlet başkanına hitaben “İtham Ediyorum” makalesini yayınlayan Zola, baskılardan dolayı Fransa'yı terkedip bir süre Londra'da yaşamak zorunda kaldı. Çabaları sonucunda Dreyfus Davası'nın yeniden görülüp adaletin yerini bulması sonucu yurduna döndü. Émile Zola, 1902 sonbaharında, yatak odasında duman zehirlenmesinden öldü.

“Nana”, “Germinal” ve “Meyhane” en tanınmış romanlarıdır.


[IMG]http://img218.imageshack.us/img218/2971/0929emilezola1pf7.jpg[/IMG]


Therese Raquin ve Natüralizm

Natüralizm’in öncülerinden olan Emile Zola’nın romanı olan Therese Raquin’de bir çok natüralizm örneği vardır. Romanın baş karakteri olan Therese fizyolojik özellikleriyle ele alınmıştır. Romanda Therese yaşadığı çevrenin bir ürünü olarak görülmektedir. Yaşadığı çevre gibi ezilmiş bir yapıya sahiptir.

Therese’in bu yapısı fizyolojik özellikleriyle kitapta şöyle anlatılmaktadır” Basık bir alnın altında dar,uzun ve çelik gibi bir burnu vardı. ” Burada basık bir alın derken çevresinden gelen baskılardan ezilmiş olduğu ve çelik gibi bir burun derken de Therese’in güçlü kişiliği anlatılmaya çalışılmıştır. Romanda Therese çevresinden aldığı baskılar nedeniyle bütün duygularını içine atmıştır. Fakat bir süre sonra içgüdüsel dürtülerine dayanamayarak bütün duygularını açığa vurmuştur. Romanda Therese’in duygularını açığa vurması zorla beraber olduğu Camille'yi aldatıp Laurent’le beraber olmasıyla anlatılmaktadır.O zamana kadar Therese gerçek kişiliğini hep saklamış, karakterini baskı altına almıştır.

Laurent'le olan konuşmalarında da bunu ikiyüzlü olduğunu söyleyerek dile getirmiştir. Therese'in şehvetli kişiliğini Afrikalı annesinden aldığı söylenmektedir. Bu da natüralizmin soya çekim özelliğine bir örnektir. Fakat Natüralzim’de de olduğu gibi romanda Therese yaptıklarından suçlanmamaktadır çünkü yaptıkları onun yazgısı olarak görülmektedir.




Bugün (29 Eylül) olan diğer önemli olaylar:


1499: İnebahtı Kalesi fethedildi.


1911: Trablusgarp topraklarının İtalya'nın eline geçmesiyle sonuçlanan ve İtalya ile Osmanlı devletini karşı karşıya getiren Trablusgarp Savaşı başladı.


1923: Filistin'de İngiliz mandası resmen yürürlüğe girdi.


1929: Muhsin Ertuğrul'un yönettiği 'Ankara Postası' filminin ilk gösterimi, İstanbul'da yapıldı.


1933: Komünist Enternasyonal Genel Sekreteri Georgi Dimitrov'un suçlandığı Almanya Meclisi Reichstag'ın yakılması soruşturmasında öteki sanık Marinus Van Der Lubbe, yangını çıkardığını itiraf etti.


1960: Demokrat Parti kapatıldı.


1972: Milliyet Sanat Dergisi'nin ilk sayısı çıktı.


1984: Yönetmen Atıf Yılmaz, 1984'de 'Bir Yudum Sevgi', bir yıl sonra da 'Dul Bir Kadın' adlı filmleriyle iki yıl üst üste Altın Portakal Ödülü'nü aldı.



1992: Hakkari'nin Şemdinli ilçesi Derecik Jandarma Karakoluna saldıran teröristlerden 200'ü öldürüldü.


1994: Eski Adalet Bakanı ANAP'lı Mehmet Topaç, Ankara'daki avukatlık bürosunda, yasadışı Dev-Sol örgütü üyesi oldukları iddia edilen 4 kişinin silahlı saldırısı sonucu öldü.


2003: Gazeteci Tuğrul Şavkay, vefat etti.
 
ABD'li aktör James Dean, 1955 yılında Porsche Spyder marka arabasıyla yaptığı bir trafik kazasında 24 yaşında öldü.

Kısa yaş****** rağmen Rebel Without a Cause ve East of Eden gibi sinema klasiklerinde rol almış ve henüz 24 yaşındayken gelen ölümünün ardından efsaneleşmiştir.

Empire Dergisi tarafından 1955 yılında sinema tarihinin en çekici 100 yıldızı arasına girmiş olan Dean, ilk başrolüyle Oscar'a aday gösterilmiş az sayıda oyuncudan birisi oldu.

James Dean, 8 Şubat 1931'de Indiana'da doğduktan kısa bir süre sonra ailesi Santa Monica'ya taşındı. Bundan 6 yıl sonra, James 5 yaşındayken babası dental teknisyen olmak için çiftlikten ayrıldı. 1940 yılında annesini kanserden kaybedene kadar Brenywood Parasız Okulu'nda okudu. Dokuz yaşındayken babası tarafından amcası Marcus ile teyzesi Ortense'nin yanına Indiana'daki çiftliğe gönderildi. Lisede iken basketbol takımında yer aldı. Lisede münazara ve drama dersleri alan Dean, küçük bir yerden gelmesine karşın kendini geliştirme çabasında idi.

1949 yılında Fairmount Lisesi'nden mezun oldu. Kaliforniya'ya giderek babası ve üvey annesiyle birlikte yaşamaya başladı. Santa Monica College'a kabul edildiktan sonra Kaliforniya Üniversitesi'ne geçiş yaparak burada drama okudu. James Whitmore'un drama atölyelerine katıldıktan sonra bazı dizilerde ve tiyatro oyunlarında küçük rollerde yer almaya başladı.

1951 yılına gelindiğinde Whitmore'un tavsiyesine uyarak daha ciddi roller için New York'a gitti. Broadway'de "See The Jaguar" adlı oyunda yer almadan önce birçok küçük rollerde görev aldı. 1952 yılında "Actors Studio"ya katıldı. Burada dünyaca ünlü Marlon Brando, Julie Harris, Mildred Dunnock gibi oyuncular bir arada olma fırsatı yakaladı. Aralarında "The Philco Television Playhouse", "Robert Montgomery Presents" ve "Armstrong Circle Theatre" da bulunan birçok televizyon programında yer aldı.

Actors Studio'daki çalışmaları sürerken kariyerinde büyük bir sıçramaya neden olan "The Immoralist"(1954) adlı Broadway oyununda rol aldı. Bu oyun ile "En İyi yeni Oyuncu" Bloom Ödülü'nü aldı. Warner Bros tarafından yeteneği keşfedildi ve John Steinbeck'in romanından uyarlanan "East of Eden"(1955) adlı filmde yer aldı. Filmin çekimlerinde tanıştığı Pier Angeli ile birlikte olmaya başladı. Evlilik hayelleri kuran çiftin ayrılmasına Angeli'nin annesi neden oldu. Dean'nin katolik olmaması nedeniyle annesi birlikteliğe izin vermedi. Daha sonra Liz Sheridan ile nişanlanan Dean, mutlu bir birliktelik yaşayamadı. Ardından New York'a dönerek "Lux Video Theatre" ve "Schlitz Playhouse of Stars" adlı televizyon serilerinde yer aldı.

1955 yapımı "Rebel Without A Cause" adlı film kariyerinin en önemli filmlerinden biri oldu. Nicholas Ray'in yönetmenliğini yaptığı filmde, başrolü Natalie Wood ile paylaştı. Canlandırdığı Jim Stark karakteri ile gençlerin idolü oldu. Dönemin asi genç imajının oluşmasında büyük rol oynadı.





Ardından 1956 yılında gösterime giren "Giant" adlı filmde rol aldı. Elizabeth Taylor ve Rock Hudson ile birlikte rol aldığı filmle "en iyi yardımcı erkek oyuncu" dalında , ölümünden sonra Oscar'a aday gösterilen ilk oyuncu oldu.

30 Eylül 1955'de Porsche 550 Spyder ile yaptığı kaza sonucunda hayata veda etmişti. Daha kariyerinin başlangıcında olmasına rağmen bir efsaneye dönüşmüş ve birçok sanatçıya ilham kaynağı olmuştur. Ron Martinetti'nin yazdığı "The James Dean's Story" adlı kitapta biseksüel olduğu iddiaları büyük yankılar uyandırmıştı. Lou Reed, Hilary Duff, Phil Ochs gibi isimler onun anısına şarkılar yazmışlardır.




Bugün (30 Eylül) olan diğer önemli olaylar:


1207: Mevlana Celaleddin Rumi, Belh kentinde dünyaya geldi.


1517: Oruç Reis, Cezayir zaferini elde etti.


1520: Kanuni Sultan Süleyman tahta çıktı.


1579: Sokollu Mehmet Paşa öldü.


1930: İlk sivil tayyarecilerimizden Vecihi Bey, kendi yaptığı tayyaresiyle Göztepe'den Yeşilköy'e uçtu. Vecihi Bey, Anadolu halkına ilk uçak gezilerini yapma olanağı da sağlamıştı.


1956: Soprano Leyla Gencer, San Francisco'da konser verdi.


1960: Devlet Planlama Teşkilatı kuruldu.


1978: Başbakan Bülent Ecevit ilk 'Köy-Kent' uygulamasını Bolu'nun Mudurnu ilçesine bağlı Taşkesti Köyü'nde başlattı.


1978: Edebiyat tarihçisi Prof. Dr. Ali Nihad Tarlan, İstanbul'da öldü.


1991: İstanbul Metrosunun ön tünel inşaatı başladı. Açılışı Sosyal Demokrat Halkçı Parti Genel Başkanı Erdal İnönü yaptı.


1999: Eski milli eğitim, kültür bakanlarından Bolu milletvekili Avni Akyol, kalp krizi sonucu vefat etti.
 
ABD'li aktör James Dean, 1955 yılında Porsche Spyder marka arabasıyla yaptığı bir trafik kazasında 24 yaşında öldü.

Kısa yaş****** rağmen Rebel Without a Cause ve East of Eden gibi sinema klasiklerinde rol almış ve henüz 24 yaşındayken gelen ölümünün ardından efsaneleşmiştir.

Empire Dergisi tarafından 1955 yılında sinema tarihinin en çekici 100 yıldızı arasına girmiş olan Dean, ilk başrolüyle Oscar'a aday gösterilmiş az sayıda oyuncudan birisi oldu.
09_30-James_Dean.jpg

James Dean, 8 Şubat 1931'de Indiana'da doğduktan kısa bir süre sonra ailesi Santa Monica'ya taşındı. Bundan 6 yıl sonra, James 5 yaşındayken babası dental teknisyen olmak için çiftlikten ayrıldı. 1940 yılında annesini kanserden kaybedene kadar Brenywood Parasız Okulu'nda okudu. Dokuz yaşındayken babası tarafından amcası Marcus ile teyzesi Ortense'nin yanına Indiana'daki çiftliğe gönderildi. Lisede iken basketbol takımında yer aldı. Lisede münazara ve drama dersleri alan Dean, küçük bir yerden gelmesine karşın kendini geliştirme çabasında idi.

1949 yılında Fairmount Lisesi'nden mezun oldu. Kaliforniya'ya giderek babası ve üvey annesiyle birlikte yaşamaya başladı. Santa Monica College'a kabul edildiktan sonra Kaliforniya Üniversitesi'ne geçiş yaparak burada drama okudu. James Whitmore'un drama atölyelerine katıldıktan sonra bazı dizilerde ve tiyatro oyunlarında küçük rollerde yer almaya başladı.

1951 yılına gelindiğinde Whitmore'un tavsiyesine uyarak daha ciddi roller için New York'a gitti. Broadway'de "See The Jaguar" adlı oyunda yer almadan önce birçok küçük rollerde görev aldı. 1952 yılında "Actors Studio"ya katıldı. Burada dünyaca ünlü Marlon Brando, Julie Harris, Mildred Dunnock gibi oyuncular bir arada olma fırsatı yakaladı. Aralarında "The Philco Television Playhouse", "Robert Montgomery Presents" ve "Armstrong Circle Theatre" da bulunan birçok televizyon programında yer aldı.

Actors Studio'daki çalışmaları sürerken kariyerinde büyük bir sıçramaya neden olan "The Immoralist"(1954) adlı Broadway oyununda rol aldı. Bu oyun ile "En İyi yeni Oyuncu" Bloom Ödülü'nü aldı. Warner Bros tarafından yeteneği keşfedildi ve John Steinbeck'in romanından uyarlanan "East of Eden"(1955) adlı filmde yer aldı. Filmin çekimlerinde tanıştığı Pier Angeli ile birlikte olmaya başladı. Evlilik hayelleri kuran çiftin ayrılmasına Angeli'nin annesi neden oldu. Dean'nin katolik olmaması nedeniyle annesi birlikteliğe izin vermedi. Daha sonra Liz Sheridan ile nişanlanan Dean, mutlu bir birliktelik yaşayamadı. Ardından New York'a dönerek "Lux Video Theatre" ve "Schlitz Playhouse of Stars" adlı televizyon serilerinde yer aldı.

1955 yapımı "Rebel Without A Cause" adlı film kariyerinin en önemli filmlerinden biri oldu. Nicholas Ray'in yönetmenliğini yaptığı filmde, başrolü Natalie Wood ile paylaştı. Canlandırdığı Jim Stark karakteri ile gençlerin idolü oldu. Dönemin asi genç imajının oluşmasında büyük rol oynadı.
 
Ardından 1956 yılında gösterime giren "Giant" adlı filmde rol aldı. Elizabeth Taylor ve Rock Hudson ile birlikte rol aldığı filmle "en iyi yardımcı erkek oyuncu" dalında , ölümünden sonra Oscar'a aday gösterilen ilk oyuncu oldu.

30 Eylül 1955'de Porsche 550 Spyder ile yaptığı kaza sonucunda hayata veda etmişti. Daha kariyerinin başlangıcında olmasına rağmen bir efsaneye dönüşmüş ve birçok sanatçıya ilham kaynağı olmuştur. Ron Martinetti'nin yazdığı "The James Dean's Story" adlı kitapta biseksüel olduğu iddiaları büyük yankılar uyandırmıştı. Lou Reed, Hilary Duff, Phil Ochs gibi isimler onun anısına şarkılar yazmışlardır.
 
Geri
Üst